Mastopatiya (fibroz-kistoz xəstəlik) – süd vəzilərin dishormonal xəstəliyidir ki, bu zaman onun birləşdirici və vəzli toxumaları böyüyərək bərkləşmə və müxtəlif ölçülü kistlər yaradır.

Ümumi məlumat

Bu xəstəliyi süd vəzin xoşxassəli şişi olan fibroadenomadan fərqləndirmk lazımdır. Onlar çox müxtəlif xəstəliklərdi.

Mastopatiya əsasən 30-50 yaşlarda rast gəlinir. Postmenopauzada olan və hormonal terapiya almayan qadınlar üçün bu xəstəlik xarakterik deyil.

Kliniki baxımdan mastopatiya şərti olaraq iki qrupa bölnür – düyünlü və diffuz. Düyünlü mastopatiyada süd vəzilərində düyünlər təyin olunur, diffuz formada isə aydın heç bir törəmə aşkar olunmur.

Mastopatiyanın inkişaf səbəbləri

Hesab edilir ki, mastopatiyanın əsas səbəbi hormonal fonun pozulmasıdır, hansı ki, təkcə yumurtalıq xəstəliklərində deyil, həm də qalxanvari vəz, qaraciyər və ümumiyyətlə qadın cinsi hormonlarının metabolizmində iştirak edən digər orqanların xəstəliklərində də rast gəlinə bilər. Çox vaxt mastopatiyanın səbəbini tapmaq mümkün olmur.

Mastopatiyanın əlamətləri

Mastopatiya qadına uzun müddət heç bir narahatçılıq verməyə bilər.

Amma əksər hallarda qadın həkimə aşağıdakı şikayətlərlə gəlir:

• süd vəzilərində ağrı (daimi və ya menstrual tsiklə uyğun təkrarlanan);
• süd vəzilərində bərkimə və düyünlərin (adətən onların da ölçüləri menstrual tsiklə uyğun dəyişir) olması.

Diaqnostika

Diaqnoz kliniki müayinələrə (ginekoloqun, mammoloqun, bəzi hallarda onkoloqun baxışı), süd vəzilərin USM-inə, mammoqrafiyaya, hormonal profilin təyininə (estrogenlərin, progestronun, prolaktinin səviyyəsi) əsaslanır.

Bəzi hallarda sitoloji müayinə üçün süd vəzi toxumasından biopsiya götürülə bilər.

Mikroskopik müayinədə xəstəliyin proliferativ (hüceyrələrin intensiv bölünməsi ilə) və qeyri-proliferativ formaları (hüceyrələr intensiv bölünmür) ayırd edilir. Proliferativ forma daha çox diqqət tələb edir, belə ki, adətən onları süd vəzin bəd xassəli şişləri ilə əlaqələndirirlər.

Siz nə edə bilərsiniz

Mastopatiyanın geniş yayılmasını nəzərə alaraq hər bir qadın onun əlamətlərini bilməli və öz döşlərini müayinə etməyi bacarmalıdır. Heç olmasa ayda bir dəfə onları diqqətlə müayinə etmək lazımdır.

Əgər şübhəli dəyişikliklər tapılarsa, onda tezliklə həkimə müraciət etmək lazımdır. Hazırda satışda mastopatiyanın müalicəsi üçün çoxsaylı qida əlavələri və homeopatik vasitələr var. Onlardan bəzilərinin həqiqətən effekti var. Ancaq özünümüalicə ilə məşğul olmaq alqışlanmır. Çünki mastopatiyanın müalicəsinə başlamazdan öncə, süd vəzi xərçəngini və digər ağır xəstəlikləri inkar etmək lazımdır.

Həkim necə kömək edəcək

Mastopatiyanın müalicəsi onun səbəblərindən asılıdır. Əgər müayinə vaxtı endokrin fonun dəyişilməsi aşkar olunarsa, müalicə taktikası hormonların səviyyəsinin korreksiyasına və endokrin xəstəliklərin müalicəsinə əsaslanır.

Eyni zamanda vitaminoterapiya, homeopatik vasitələr və fitopreparatlar, yüngül sidikqovucular (süd vəzlərində menstruasiyadan bir qədər qabaq yaranan ödemi azaldır) təyin oluna bilət. Şokaladın, kofe və çayın qəbulunu azaltmaq tövsiyyə olunur.