Yumurtalıq və uşaqlıq borularının iltihabına adneksit və ya salpinqooforit deyilir. Bu çox geniş yayılmış ginekoloji xəstəlik olub, adətən 20-30 yaşlı qadınlar arasında rast gəlinir.

Səbəbləri

Bir qayda olaraq iltihabi proses borulardan başlayır. Buna kəskin salpingit deyilir. İnfeksiya uşaqlıq borularına həm qalxan (cinsiyyət yollarından), həm də enən (qanla) yolla daxil ola bilər. Səbəbi müxtəlif stafilokokk, streptokokk və eşerixiya mikroblarıdır. Tez-tez salpingit cinsi yolla ötürülən xəstəliklərin (qonoreya, xlamidioz və s.) ağırlaşması olur. Risk faktorlarına həmçinin abortlar, uşaqlığın endoskopik müayinəsi (histeroskopiya), uşaqlıqdaxili spiralın qoyulması, uşaqlığın diaqnostik qaşınması aiddir. Bütün bu manipulyasiyalar zamanı bakteriyaların uşaqlığın zədələnmiş selikli qişasına daxil olma təhlükəsi artır. Proses həm bir, həm də ikitərəfli (qonokokk salpingitində) ola bilər.

Əvvəlcə borunun selikli qişası iltihablaşır. Tədricən prosesə bütün qişalar qoşulur, mənfəzində seroz, bəzən isə irinli maye toplanır. Adətən infeksiya uşaqlıq borusundan yumurtalığa keçir. Yumurtalıqla (ooforit) uşaqlıq borusunun birgə iltihabına salpinqooforit deyilir.

Əlamətləri

Xəstəlik kəskin başlyır, bədən temperaturu 39 C-yə qalxır, qarnın aşağısğnda bel və omaya yayılan periodik güclü ağrılar olur. Bəzən simptomlar kəskin appendisiti xatırladır. Menstrual tsikl pozulur, aybaşı ağrılı olur və daha uzun çəkir, aybaşıarası qanaxma ola bilər. Pasientlər sidik ifrazı zamanı ağrılardan və həmçinin cinsiyyət yollarından gələn seroz, bəzən isə irinli ifrazatdan şikayətlənirlər. Qarında ağrılar həmçinin cinsi akt zamanı yaranır və ondan sonra bir qədər qalır.

Adneksit müalicə edilmədikdə xroniki formaya keçir. Bu zaman əlamətlər bir qədər zəif olur, ağrılar daimi və göynədici olur. Soyuqdəymə, stres zamanı xroniki adneksit kəskinləşə bilər.

Fəsadları

Adneksitin fəsadları ola bilər. Kəskin adneksit zamanı iltihab qarın boşluğuna keçib peritonit verə bilər ki, bu da təcili cərrahi müalicə tələb edir. Gecikmiş fəsadlarına ilk növbədə uşaqlıq borularının bitişmələri aiddir, hansı ki, gələcəkdə uşaqlıqdankənar hamiləlik və sonsuzluq verə bilər. Bəzən sonsuzluq xroniki adneksitdən şübhələndirən yeganə əlamət olur.

Həkim nə edə bilər

Ginekoloji baxışdan sonra mütləq uşaqlıq yolundan floraya görə yaxma götürülür. Nadir hallarda diaqnostik laparoskopiya lazım gəlir. Adneksitin müalicəsi başlıca olaraq antibakterial terapiyaya əsaslanır. Adətən penisillin və ya sefalosporin qrupundan olan antibiotiklər təyin olunur. Müalicə kursu əlamətlər itəndən hələ təxminən 10-14 gün sonra da davam etdirilir. Xəstəliyin ağırlıq dərəcəsindən asılı olaraq, həkim, həmçinin ağrıkkəsici və iltihabəleyhinə preparatlar, əlamətlər itəndən sonra isə – fizioterapiya təyin edə bilər.

Siz nə edə bilərsiniz

Adneksitin ilk əlamətləri yaranan kimi təcili həkimə müraciət edin. Özünümüalicə yalnız xəstəliyin klinikasını mürəkkəbləşdirə bilər. Adneksitin profilaktikasına ilk növbədə şəxsi gigiyenaya əməl edilməsi, cinsi infeksiyaların vaxtında müalicəsi, abortların qarşısınin alınması, ginekoloji əməliyyatlardan sonra qorunma rejiminə əməl olunması və s. aiddir. Çalışın soyuqdəymədən, həddən artıq gərginlikdən uzaq durasınınz və infeksiyalara qarşı müqavimətinizi möhkəmləndirəsiniz.