Adəti düşüklər – müasir mamalıq praktikasında ən kəskin problemlərdən biridir. Təəssüflər olsun ki, son zamanlar həm cavan, həm də, gec reproduktiv yaşlı qadınlar tez-tez hamiləliklərini itirir. Hazırda mütəxəssislər yekdil fikrə gəlmişlər ki, iki hamiləliyin itirilməsi kifayətdir ki, növbəti hamiləlik planlaşdırılmazdan öncə ailə cütlüyü müayinə olunmalıdır.
Çünki, birinci açılışdan sonra təkrarlanma 13-17%-dir, ikincidən sonra 36-38%-ə, üç-dörd açılışdan sonra isə 50%-ə çatır. Özü də çox vaxt uşaq salmış qadınlar təcili hamilə qalmaq qərarına gəlirlər ki, özlərinin sağlam olduqlarını sübut etsinlər. Bu, arzuolunmazdır, axı orqanizm açılışdan sonra tam bərpa olunmalıdır. Həkimlər erkən açılışdan sonra ən azı 3 ay gözləməyi məsləhət bilirlər.
Bizim klinika artıq uzun illərdi anamnezində adəti düşük olan qadınlara ekspert yardımı göstərir. Bu cür pasientlərlə işlədikdə biz qabaqcıl Qərb ölkələrində tətbiq olunan diaqnostika və hamiləlikönü hazırlıq protokollarına əsaslanırırq, hansı ki, hamiləliyin itirilmə riskini maksimum dərəcədə aşağı salır və qadına analıq hissini yaşamağa imkan verir.
Müayinə və hamiləliyə hazırlıq
Adəti düşüklərin səbəbləri geneteik problemlər, anatomik xüsusiyyətlər, infeksion xəstəliklər, endokrin pozğunluqlar, trombofiliya və immunoliji pozğunluqlar ola bilər. Bundan başqa, bəzən hamiləliyin pozulma səbəblərinə tapmaq olmur.
Düşüyün səbəbini aşkarlamağa hərtərəfli müayinədən başlamaq lazımdır: genetikin konsultasiyası, ultrasəs müayinəsi, hormonal fonun təyini, cinsi yolla ötürülən infeksiyalara görı analizlə. həyat yoldaşının spermoqrammasının öyrənilməsi və s. Əgər həkimdə uşaqlığın anatomik anomaliyasına şübhə olarsa, o, pasienti USM-ə, rntgenoloji müayinəyə (histerosalpinqoqrafiya), bəzi hallarda diaqnozu dəqiqləşdirmək üçün MRT-yə göndərəcək.
Sonra immunoloji pozğunluqları inkar etmək lazımdır, hansında ki, embrion yad cisim kimi qəbul olunur və qaqdın orqanizmindən rədd edilir. Bundan başqa, autoimmun xarakterli (antifosfolipid sindrom) mürəkkəb kateqoriyalı pasientlər var ki, onlarda uşaq ikincili olaraq plasentada yaranmış trombozdan zədələnir. Bu halda vaxtında diaqnoz qoyub müalicəyə başlamaq vacibdir, hansı ki, bütün hamiləlik dövrü və ondan sonra 6 həftə davam edəcək.
Gələcək valideynlərdə hər hansı bir yanaşı xəstəliyin – diabet, qalxanvari vəzin fəaliyyətinin pozulması, hipertoniya, böyrək, ürək xəstəlikləri, anemiya və s. olmadığından əmin olmaq çox vacibdir: Əgər müayinə zamanı xəstəlik aşkar olunarsa, onu müalicə etmək və a hamiləliyə qədər kompensasiya etmək lazımdır.
Müalicə, həmçinin, cinsi yolla keçən infeksiyası olan valideynlərə də lazımdır. Tez-tez kəskinləşən herpetik infeksiya da həkimlərin diqqətini cəlb etməlidir. Əgər açılışın səbəbi uşaqlıqdaxili arakəsmə, bitişmə, endometriumun polipi və ya mioması olarsa, cərrahi əməliyyatla bu maneələr ləğv edilməlidir. Maneələrin itməsi növbəti hamiləlik şansını 8-9 dəfə artırır. Endokrin pozğunluğu hormonların qanda səviyəsinə görə korreksiya edirlər ki, növəti hamiləlik normal hormonal fonda baş tutsun.
Əgər immun problemlər aşkar olunarsa, qadına immun sistemi zəiflədən preparatlar təyin oluna bilər. Bəzi hallarda həkim hamiləliyə hazırlıq dövründə qadına immunositoterapiya təyin edə bilər ki, qadın orqanizmi, embrionun ata genlərinə öyrəşmiş olsun, yəni, onu qovmasın.
Klinikamızda adəti düşüyü olan hamilənin aparılması
Hamiləlik baş tutduqdan sonra onun gedişinə nəzarət etmək lazımdır. Əgər sizə preparatlar təyin olunmuşsa, dozanı həkimlə dəqiqləşdirin və özbaşına qəbulu dayandırmayın, bu, spontan açılış verə bilər.
Əlbəttə, qanlı ifrazat hər bir halda təcili həkimə müraciət etmək üçün səbəbdir. Lakin, hər bir halda bu cür ifrazat hamiləliyin pozulması demək deyil. Bəzən ifrazatın mənbəyi ikibuynuzlu uşaqlığın boş buynuzunda yerləşir. Bu həldə ifrazat hətta çox da ola bilər. Digər hal, cift aşağıda yerləşdikdə uşaqlıq böyüdükcə onun aşağı kənarı az-az soyularaq qanaxma verə bilər, bu zaman, qadın qarnın aşağısında ağrı hiss etmir. Bəzən qanaxma mənbəyi uşaqlıq boynu polipidir – o, uşaq üçün təhlükəli deyil. Ən təhlükəli səbəb – uşaqlıqdankənar hamiləlikdir, onu inkar etmək üçün USM aparılır. Əgər ürəkbulanma varsa və süd vəzləri gərginləşmişsə, deməli, hamiləlik inkişaf edir. Və ya əksinə, əgər ürəkbulanma yoxdursa və süd vəzləri yumşaqdısa – hamiləlik inkişaf etmir. Hər iki mülahizə səhvdir. Nə ürəkbulanma, nə də süd vəzlərinin gərginləşməsi embrionun problemsiz inkişaf etməsi demək deyil.
Hamiləliyin birinci trimestri (12 həftəyə qədər)
Həkimin bütün təyinatlarına əməl etməli, çox dincəlməli, fiziki və emosional gərginliklərdən uzaq durmalı, cinsi əlaqədə olmamalı. Bu dövrdə embrionun uşaqlıq divarında bərkiməsi gedir və adəti düşüyü olan qadınlarda bu mərhələ həssas andır. Qanlı ifrazat və ya qarnın aşağısında ağrı olarsa, həkimə müraciət etmək lazımdır. Qəbulda USM-dən sonra hamiləliyi saxlamaq üçün hospitalizasiyaya ehtiyacın olması məsələsi həll olunacaq. Əgər kontrol üçün analiz və ya başqa müayinələr təyin edərsə, ona əməl etmək lazımdır, çünki, bunlar düzgün müalicə seçməyə kömək edəcək. Əgər hamiləlikdən öncə sizə immunositoterapiya aparmışlarsa, onu birinci trimestrdə 4 həftəlik intervalla iki dəfə təkrarlayırlar.
12-ci həftədə genetik skrininq
Bütün hamilə qadınların müayinəsində əsas mərhələ ultrasəs müayinəsi və qanda XQ və PAPP-A-nın təyinidir. Analizlərin nəticələri normaya uyğun olmazsa, çox da kədərlənməyin. İzahat üçün müalicə həkiminə müraciət edin. Adəti düşüyü olan pasientlərin nəticələrində olan kənaraçıxmalar hormonal problemlər və aparılan müalicə ilə əlaqdar ola bilər. Konsultasiyadan sonra sonrakı müainənin həcmi həll olunacaq – bunlara prenatal DNT-skrininq, invaziv diaqnostika və ya dinamik müşahidə aiddir.
Uşaqlıq boynunun vəziyyətinə nəzarət
Adəti düşüyü olan hamilə qadınlarda 12-ci həftədən 22-ci həftəyə qədər uşaqlıq boynun vəziyyətinə xüsusi diqqət yetirmək lazımdır. Bu kateqoriyadan olan pasientlərdə istmiko-servikal çatmamazlıq riski sağlam qadınlara nisbətən 13-20% çoxdur. İSÇ-nin patoqnomik əlaməti uşaqlıq boynunun II trimestrdə ağrısız qısalıb açılmasıdır.
Bu patologiyada cərrahi müalicə aşaıdakı hallarda göstərişdir: kliniki müayinələr əsasında proqressivləşərsə – uşaqlıq boynunun yumaçalması, qəsalması, xarici dəliyin və ya bütün servikal kanal və daxil dəlik daxil olmaqla açılması. Tədqiqatlar göstərir ki, İSÇ-da uşaqlıq boynunun tikilməsi çox erkən doğuşların (33 həftəyə qədər) tezliyini azaldır.
Hamiləliyin ikinci trimesteri
12 həftədən sonra yaxmanın floraya görə kontrol analizi, servikal kanaldan əkilmə üçün material götürülür. 19-20 həftələrdə – təkrar ultrasəs müayinəsi aparılır. Sonradan dölün böyüməs və inkişafına nəzarət müntəəm olaraq – 25, 30, 34-cü həftələrdə aparılır, USM və dopplerometriya uşağın inkişafını qiymətləndirməyə kömək edir.
Hamiləliyin üçüncü trimesteri
33 həftədən sonra hər həftə dölün KTQ-si və sidikdə zülal təin olunur. Arterial təqyiqin ölçülməsi ev şəraitində sərbəst aparılır. Təzyiq qalxmış olarsa, müalicə həkimi ilə əlaqə saxlamaq lazımdır, hansı ki, lazım gələrsə, hamiləliyi saxlamaq üçün pasienti hospitalizasiyaya göndərəcək.
Adəti düşüyü olan pasientlərdə hamiləliyin sonlandırılma üsulu üçüncü trimesterdə, ana və uşağın sağlamlıq vəziyyətləri nəzərə alınaraq müzakirə olunur. Bizim klinikamızda adəti düşüyü olan ailə cütlüklərinin sağlam uşaq dünaya gətirməsi üçün hər cür şərait var və 92% qadın buna artıq inanıb.
