Menstrual tsiklin mürəkkəb mexanizmini başa düşmək üçün, prosesi əvvəlindən izləmək lazımdır. Müəyyən vaxtda (hər qızın öz vaxtında) baş beyində yerləşən kiçik vəz – hipofiz özünün ilk hormonal siqnalını göndərir. Qan hipofizin hormonunu bütün orqanizmə yayır, amma onların təsirinə ən həssas üzvlər yumurtalıqlardı, hansı ki, onlar da öz növbəsində xüsusi hormonlar hazırlamağa başlayırlar.

Hər bir qız uşağının doğularkən yumurtalıqlarında 100-150 min yetişməmiş yumurtahüceyrə olur. Yumurtalıq hormonal siqnal alan kimi, yumurtahüceyrələrdən biri inkişaf etməy başlayır. Yumurtahüceyrə xüsusi kisənin – follikulun daxilində yerləşir, hansı ki, böyüyərək yumurtalığın səthinə çıxır. Menstrual tsiklin təqribən 8-15-ci günləri ovulyasiya baş verir: follikul partlayır və yetişmiş yumurtahüceyrə uşaqlıq borusuna düşür.

Ovulyasiya vaxtı (yəni yetişmiş follikulun partlaması) hər bir qadında fərdidir. Onu yalnız təqribi hesablamaq olar, çünki bu prosesə çox müxtəlif amillər təsir edə bilər. Onlara sinir-endokrin sistemin, qaraciyərin, böyrəklərin və s. xəstəlikləri aiddir. Stres və emosional həyəcan da ovulyasiyaya təsir edə bilər.

Yumurtahüceyrə – adi gözlə görünməsə də insan orqanizmində ən böyük hüceyrədir. Onun diametri 0,2 mm-dir. Ovulyasiyadan sonra yetişmiş yumurtahüceyrə, uşaqlıq borularının daxili səthindəki kirpiklərin hesabına uşaqlığa tərəf hərəkət edir.

Follikulun yetişməsilə eyni vaxtda, yuxarıda sadalanan hormonların təsiri altında, uşaqlığın selikli qişasında da dəyişikliklər başlayır. Onun qalınlığı 1-dən 10 mm-ə qədər artır, yeni qan və limfa damarları yaranır, yumşaq və şirəli olur və döllənməyə hazırlaşır.

Əgər cinsi əlaqə zamanı yumurtahüceyrə uşaqlıq borularında kişi cinsi hüceyrələrilə (spermatozoidlə) rastlaşıb bir-birilə birləşərsə, maylanma baş verir. Ovulyasiyadan sonrakı günlər mayalanma üçün ən uyğun dövrdür. Əgər mayalanma baş verməzsə, uşaqlığın qalınlaşmış daxili qişası qopub düşür və menstrual qanaxma baş verir. Bu tsikl cinsi yetkinliyə çatmış hər bir qadında təkrarlanır. Bu səbəbdən bu prosesin ikinci adı – aybaşıdır.

Qızda menstruasiyanın başlanması onun cinsi yetkinliyə çatmasını göstərir. Bunu yaddan çıxartmaq olmaz, çünki müasir dövrdə aybaşının başlaması cinsi münaibətlərin başlanması ilə eyni vaxta düşür. Qadın orqanizmində gedən elementar prosesləri bilməmək, xoşagəlməz nəticələrə – hamiləliyə gətirib çıxara bilər.

Qadın başa düşməlidir ki, menstruasiya – onun gündəlik həyatının bir hissəsidir. Öz həyat tərzini dəyişməyə ehtiyac yoxdur, çünki bu xəstəlik deyil. Sadəcə, bu dövrdə, o, bir qədər narahatçılıq keçirir. Adi gigiyena qaydalarına əməl etməklə, qadın həmişə özünü rahat hiss edə bilər. Gimnastika və idmanla məşğul olmağı dayandırmağa ehtiyac yoxdur. Yalnız hovuza getməyi təxirə salmaq lazımdır. Demək olar ki, hətta burda da problem əsasən estetik xarakter daşıyır.

Menstruasiyanın requlyasiyası haqqında animasiyaya baxın: