Gələcək hamiləliyə hazır olmalı, mayalanma və hər bir ailənin həyatında sadə olmayan bu dövrün rahat keçməsi üçün ən əlverişli şərait yaratmaq lazımdır.

Hər bir ailənin övlad arzusu var. Çünki uşaqlar insanın həyatının mənasını dəyişir, ona sevinc, xoşbəxtlik gətirir. Sağlam, ağıllı və gözəl övlad böyütmək, ona yaxşı tərbiyyə, təhsil vermək və həyata hazırlamaq – bütün bu məsələləri həll etmək lazımdır. Amma hər bir ailə gələcək hamiləliyə yaxşı hazırlaşmalı, onun normal keçməsi üçün şərait yaratmalıdır.

Hamiləlik zamanı gələcək ananın orqanizmində bir sıra hormonal və morfoloji dəyişikliklər baş verir. Hamiləlik qadın orqanizminə yeni tələblər qoyur və bütün həyati prosesləri aktivləşdirir. Məhz ona görə də, mayalanma vaxtı orqanizmin maksimal dərəcədə sağlam olması vacibdir.

Yaxşı olar ki, hamiləliyə hazırlıq planlaşdırılan mayalanmadan üç ay qabaq başlanılsın. Eyni zamanda nəzərə almaq lazımdır ki, təklif olunan məsləhətlər hər iki cinsə aiddir.

Mayalanma və hamiləliyə təsir edə bilən amillər

Mayalanma və hamiləliyə aşağıdakı amillər təsir edə bilər:

• yaş (mayalanma üçün optimal yaş dövrü 30-35 arasıdır, 35 yaşından başlamaqla reproduktiv funksiyalar zəifləyir və genetik patologiyalı uşaqların doğulma riski artır);
• çəki (məlumdur ki, çox aşağı çəki və piylənmə, orqanizmdə hormonal balansı pozur və ovulyasiyanın normal getməsinə mane olur);
• ekstragenital xəstəliklər (şəkərli diabet, digər endokrin xəstəliklər, böyrək, qaraciyər xəstəlikləri, bronxial astma, epilepsiya);
• cinsiyyət orqanlarının infeksiyaları (xlamidioz, genital herpes, papillomatoz, sifilis, qonoreya);
• zərərli peşə amilləri (zəhərli ximikatlar, qurğuşun, civə, radioaktiv izotoplarla kontakt);
• müxtəlif dərman vasitələrinin istifadəsi;
• hamiləlik vaxtı siqaret çəkmə və alkoqol qəbulu;
• narkotiklərdən istifadə (spermatozoidlərin keyfiyyəti pozulur);
• stress (stress ovulyasiyanı ləngidir).

Həyat tərzinə görə məsləhətlər

Sağlam həyat tərzi sürün. Sizə təmiz havada gəzmək xeyirlidir. İdmanla requlyar məşğul olmaq təkcə yaxşı fiziki forma vermir, həm də hamiləlik və doğuş üçün əzələləri möhkəmlədir. Bel və qarın presi əzələlərinə xüsusi diqqət yetirilməlidir.

Qida rasionundan kofein tərkibli məhsulları çıxarın. Hesab edilir ki, kofein orqanizmin reprodultiv funksiyasını zəiflədir. Bundan başqa, duzlu, istiotlu, hisə verilmiş, qızartma, konservant tərkibli qidalardan uzaq olmaq lazımdır.

Təzə meyvə-tərəvəz və həmçinin tərkibində fol turşusu olan məhsulların miqdarını artırın: təzə göyərti, kələm, çuğundur, yerkökü, qabıqlı kartof, noxud, lobya, tumlar, qoz və s. Bundan başqa qadına mayalanmadan qabaq 3 ay müddətinə fol turşusu preparatları qəbul etmək tövsiyə olunur.

Mayalanmadan 3 ay qabaqdan alkoqolun qəbulunu dayandırmaq lazımdır.

Hormonal kontrasepsiya preparatlarını planlaşdırılan hamiləlikdən 2-3 aydan gec olmayaraq kəsmək lazımdır, belə ki, onların qandakı qalığı vitamin C-nin, maqneziumun, fol turşusunun bağırsaqdan sovrulmasını azaldır.

Anabolik steroidləri də qəbul etməyin, çünki onlar hipofizin fəaliyyətini pozaraq orqanizmin təbii hormonal balansını dəyişir.

Əgər sizə antibiotik təyin ediblərsə, hamiləliyi kursun qurtarmasından 2 ay sonraya planlaşdırmaq lazımdır.

Əgər siz uşaq istəyirsinizsə, çalışın stress vəziyyətlərindən uzaq olasınız. Relaksasiya və dincəlmək üçün ən yaxşı vasitə dəniz və ya dağdır.

Tibbi müayinələrdən keçin

Hamiləlik planlaşdırarkən, qadın ilk növbədə ginekoloqla, onun partnyoru isə androloqla məsləhətləşməlidir. Bu ixtisas həkimləri sizə mayalanmaya hazırlıq üçün əsas məsləhətləri verəcəklər.

Planlaşdırılan hamiləlikdən öncə, hər iki partnyor terapevtdə konsultasiya olunmalıdır. Bəzən hamiləlikdən qabaqkı müayinə, indiyə qədər bəlli olmayan xəstəlikləri üzə çıxara bilir. Əgər lazım gələrsə, terapevt sizi əlavə müayinələrə göndərəcək.

Əgər sizdə şəkərli diabet və ya epilepsiya kimi xroniki xəstəliklər varsa, öz müalicə həkiminizlə məsləhətləşməlisiniz. Ola bilər ki, o, sizə başqa müalicəyə keçməyi məsləhət bilər, belə ki, tibbi preparatların əksəriyyəti dölə pis təsir edir.

Hamiləliyə qədər stomatoloqa getmək lazımdır. Xəstə dişlər infeksiya ocağıdır. Hamilə qadına isə bu lazım deyil.

Hamiləliyi planlaşdıran bütün qadınlar okulistin qəbulunda olmalıdır. Əgər qadının görməsində problem varsa, hamiləlik onu pisləşdirə bilər. Məsələn, proqressivləşən yaxından görmədə, həkimlər doğuşu keysəriyyə ilə başa çatdırmağı tövsiyə edirlər.

Əgər gələcək valideynlərin nəslində genetik xəstəliyi olan qohumlar varsa, hamiləliyi planlaşdırarkən, mütləq həkim-genetikin qəbulunda olmaq lazımdır. Lazım gəldikdə, o risk dərəcəsini təyin etmək üçün əlavə müayinəyə göndərəcək. Uşaq doğmaq istəyən 35 yaqşından yuxarı qadınlar, mütləq qaydada genetik konsultasiyadan keçməlidirlər.

Lazımi analizlər və vaksinasiya

Hamiləlikdən qabaq qadın qanın ümumi analizini verməlidir: qadınların əksəriyyəti hələ hamiləliyə qədər dəmir tərkibli preparatlar qəbul etməlidir ki, anemiya və döldə oksigen aclığı olmasın.

Hər iki partnyor cinsi yolla keçən infeksiyalara görə analizlər verməlidir: QİDS (SPİD), xlamidiya, mikoplazma, ureoplazma və digərləri. Bu infeksiyalar aşkarlandıqda, mütləq müalicə olunmaq lazımdır, çünki, onlar dölü yoluxdura bilər və hamiləliyin gedişini ağırlaşdırar.

Mayalanmadan qabaq hər iki partnyor flüoroqrafiyadan (döş qəfəsinin rentgenoskopiyası) keçməlidir, belə ki, hamiləlik vaxtı bu müayinə metodunun aparılması qadağan olunur.

Əgər qadın məxmərək keçirməyibsə, hamilə qalmazdan öncə bu infeksiyaya qarşı qanda antitellərin olması yoxlanılır. Əgər immunitet yoxdursa, mütləq qaydada vaksinasiya olunmaq lazımdır. Məsələ burasındadır ki, hamiləlik vaxtı keçirilən məxmərək, dölün yaşamasına təhlükə törədir və ya ağır inkişaf qüsurları yarada bilər.

Bilmək lazımdır ki, məxmərək vaksinasiyasından sonra, mayalanmaya qədər ən azı 3 ay keçməlidir.

Mayalanma üçün əlverişli fəsil və vaxt

Mayalanma üçün ideal fəsil payız və qışın əvvəli hesab edilir. Bu halda uşağın doğulması yaz-yay dövrünə düşər. Eyni zamanda D vitaminin defisiti ehtimalı az olur.

Mayalanma üçün əlverişli vaxt ovulyasiya dövrüdür, yəni yetişmiş yumurtahüceyrənin follikuldan çıxıb uşaqlıq borusuna düşdüyü an. Adətən ovulyasiya növbəti aybaşının başlanmasından 2 həftə qabaq baş verir.

Bəzi qadınlar ovulyasiya vaxtını təyin etmək üçün rektal temperatur qrafikindən istifadə edir. İndiki dövrdə satışda onu təyin etmək üçün xüsusi testlər var.

Cinsi həyat

Geniş yayılmış yanlış fikirlərdən biri odur ki, mayalanma üçün ən effektiv üsul ovulyasiya dövründə həftə ərzində hər gün cinsi əlaqədə olmaqdır. Məsələ burasındadır ki, cinsi əlaqə tez-tez olarsa spermatozoidlər əmələ gəlmir və spermada onların miqdarı azalır. Tələsməyin, cinsi əlaqə ilə günaşırı məşğul olun və yadda saxlayın ki, sperma qadın orqanizmində eyakulyasiyadan sonra 72 saat yaşayır.

Əgər qadın eyakulyasiyadan sonra 20-30 dəqiqə ərzində arxasıüstə qalarsa, mayalanma ehtimalı artar.

Yadda saxlayın ki, hamiləliyə düzgün və ciddi hazırlıq, sizin uşağınızın sağlamlığının rəhnidir.