Qadınlar cinsi infekiyalara ciddi yanaşmır və tez-tez nəzərdən qaçırırlar. Problem barədə xəbərdar olmadıqları üçün, nəinki öz, həm də cinsi partnyorlarının sağlamlığını təhlükəyə atırlar. Ona görə də periodik olaraq onlar ginekoloqda müayinə olunmalıdırlar. Bu infeksyiaları yalnız cinsi əlaqə ilə ötürülən zöhrəvi xəstəliklər kimi (qonoreya. sidilis, qasıq limfaqranulematozu) qiymətləndirmək düzgn deyil. Eyni zamanda, sonuncuların müayinəsi üçün mütləq dəri-zöhrəvi mütəxəssisinə müraciət etmək lazımdır.

İnfeksiyaların növləri

Qadınlarda cinsi infeksiyaların çox müxtəlif törədiciləri var: qonokokk, herpes–virus infeksiyası, trixomonada, xlamidiya infeksiyası, ureaplazma, insanın papilloma virusu və çoxlu sayda digər mikroorqanizmlər. Qorunmamış cinsi aktla patogen mikrobların yalnız bir neçə növü ötürülə bilər.

Cinsi infeksiyalar aşağıdakı növlərə bölünür:

• virus;
• göbələk;
• bakterial (xamidiyalar);
• parazitar (trixomonoz).

Vaginal kandidoz

Bu infeksiya ilə praktiki olaraq hər bir qadın rastlaşıb. Vaginal kandidozu Candida cinsinən olan göbləklər törədir. Maraqlıdır ki, Candidanın sağlam adamın dəri və selikli qişalarında olması normal sayılır. Lakin onların aktiv böyüməsi immuniteti zəiflədir, antibiotik və immunodepressantların istifadəsini tələb edir.

Çox dar və sintetik alt paltarları intim nahiyəni qızdırır və nəmləndirir ki, bu da infeksiyanın inkişafına səbəb olur.

Göbələk infeksiyasının əlamətləri:

• intim nahiyədə qıcıqlandırıcı göynəmə və qaşınma;
• ağrılı sidik ifrazı;
• kəsmikvari, turş iyli ağ ifrazat.

Bu əlamətlər olduqda ginekoloqa müraciət etmək lazımdır, çünki, oxşar əlamətlər digər infeksiyalarda da rast gəlinir. Onu da qeyd edək ki, əgər sizdə kandidoz varsa, bu o demk deyil ki, sizi kimsə yoluxdurub. Amma siz cinsi partnyorunuzu yoluxdura bilərsiniz. Buna görə də, müalicə vaxtı cinsi əlaqə qadağan edilir, yox əgər artıq gecdirsə, onda hər iki partnyor müalicə almalıdır.

Ginekoloji baxış zamanı həkim uşaqlıq yolundan yaxma götürür. Müalicə adətən göbələkəleyhinə preparatları krem və ya intravaginal təyin etməklə bir neçə gündən iki həftəyə qədər aparılır.

Vaginal kandidoz haqqında daha ətraflı bu məqaləmizdə oxuya vilərsiniz.

Bakterial vaginoz (qardnerelloz)

Xəstəliyi anaerob mikrobların müxtəlif ştammları (məsələn, vaginal Gardnerella, Hominis mikoplazması) törədir, hansı ki, normada uşaqlıq yolunda olur. Bakterial vaginoz immunitet kəskin zəiflədikdə (məsələn, stresdə), bir neçə cinsi partnyorla əlaqədə olduqda, antibiotiklər istifadə edildikdə, hamiləlik və menopauza iə əlaqədar hormonal dəyişikliklərdə, intim nahiyənin pis gigiyenasıda rast gəinir.

Xəstəlik intim nahiyədə göynəmə və qaşınma ilə xarkterikdir. Uşaqlıq yolundan ifrazat adətən intensiv balıq iyi verən, ağ və sulu olur. Amma bu infeksiyada da qadınların yarısından çoxsu əlamətləri seçə bilmir.

Bakterial vaginozun diaqnostikası üçün həkim hərtərəfli müayinə aparmalıdır (pH təyin olunmalı, yaxmanın mikroskopik müayinəsi aparılmalıdır). Müalicəsində tərkibində klindamisin və metronidazol olan peroral və ya intravaginal antibiotiklər istifadə edilir. Müalicə adətən 7 gün davam edir.

Diqqət! Müalicədən imtina fəsadlar – bartolin vəzin iltihabı və ya bartolinit, artımların və ya uşaqlığın iltihabını verə bilər.

Hamiləlik zamanı infeksiyaya xüsusi diqqət yetirilməlidir, çünki, o vaxtından əvvəl doğuşa səbəb ola bilər.

Bu yeganə infeksiyadır ki, hər iki partnyorun müalicəsinə ehtiyac yoxdur.

Qardnerelloz haqqında "Qardnerelloz: əlamətləri və müalicəsi, hamiləliyə təsiri" adlı məqaləmizdə daha ətraflı oxuya bilərsiniz.

Genital herpes

Biz öyrənmişik ki, herpes dodaqətrafı nahiyədə çıxsın. Lakin bu, sadə herpes virusu tərəfindən törədilən və cinsi yolla ötürülən çox yolxucu infeksiyadır. Kontakt yolla – məişətdə gigiyena predmetləri, dəsmalla da ötürülə bilər. Xəstəliyin əlamətləri yoluxma zamanı olmaya bilər, çünki virus əlverişli şəraitlərdə – məsələn, orqanizmin müdafiəsi zəiflədikdə özünü göstərir.

Genital herpes qovuqcuqlu səpgilərlə özünü göstərir, hansı ki, bir neçə gündən sonra partlayıb yaralar, qaysaqlar əmələ gətirir. Adətən əlamətlər bir neçə gündən sonra itir, lakin virus bədəndə qalır və yatmış vəziyyətə keçir (yenidən inkişaf etmk üçün əlverişli şərait gözləyir).

Müalicə məqsədilə adətən peroral və ya yerli atsiklovir preparatları istifadə edilir, hansı ki, əlamətləri yüngülləşdirir və residiv riskini azaldır. Müalicə hamiləlik dövründə daha vacibdir – laqeyd yanaşma hamiləliyin son dövrlərində döldə problemlər yarada bilər.

Genital herpes haqqında daha ətraflı bu məqaləmizdə oxuya bilərsiniz.

Sitomeqalovirus infeksiyası

Əslində bu 5-ci tip herpes virusudur, lakin həkimlərin əksəriyyəti onu ayrı xəstəlik kimi qiymətləndirir. Əksəriyyət hallarda, virus ömür boyu özünü heç nə ilə büruzə vermir, amma bəzən yoluxmadan 30-60 gün sonra aşağıdakı fəsadlar yarana bilər:

• salpingit (uşaqlıq borularının iltihabı);
• adneksit (uşaqlıq artımlarının iltihabı);
• vaginit.

Bu zaman SMV-ni seroloji sınaqların köməyilə aşkarlamaq olar. 2-6 həftə sonra əlamətlər zəifləyir və virus uzun müddətə və ya ömürlük "yatır". Sitomeqalovirus infeksiyası əsasən hamilələrə və immuniteti zəifləmiş insanlara təhlükə yaradır.

Papillomavirus infeksiyası

İnsanın papilloma virusunun 600-ə qədər növü var: bəziləri təhlükəsiz hesab edilir, digərləri intim nahiyədə ziyil və itiuclu kondilomalar yarada bilər, qalanları isə bədxassəli şişlərə, məsələn uşaqlıq boynu xərçənginin inkişafına başlanğıc verə bilər.

Son zamanlar 14 yaşından yuxarı qızlarda onkogen viruslara qarşı vaksinasiya aparılır.

Virus cinsi və kontakt – məişət yolu ilə ötürülür. Həmçinin özünü yoluxdurma riski də var, məsələn, epilyasiya vaxtı. Əksəriyyət hallarda itiuclu kondilomaların 90%-i immunitetin hesabına öz-özünə keçib gedir, amma bəzən pasientlər ondan daha tez qurtulmaq üçün ginekoloqa müraciət edirlər.

Papillomavirus infeksiyası və genital kondiomalar haqqında videçarx:

Kontagioz mollyusk

Bu da virus xəstəliyi olub, cinsi və kontakt yolu ilə ötürülür.

Inkubasion dövr 3-6 həftə çəkir. Sonra qasıq nahiyəsinin dərisində kiçik ölçülü qırmızı düyüncüklər yaranır, hansı ki, basdıqda onlardan kəsmikvari kütlə çıxır. Adətən bu xəstəliyin əlamətləri bir neçə ay ərzində müalicəsiz özü keçib gedir.

Ureaplazmoz

Bu xəstəliyin törədicisi ureaplazma virusudur, yoluxma cinsi yolladır.

Adətən infeksiya zəif keçir. Əlamətlər yoluxmadan 3-5 sutka sonra əmələ gəlir və sidik ifrazı zamanı ağrı və göynəmə ilə, uşaqlıq yolundan zəif ifrazatla özünü ğöstərir. Bundan sonra əlamətlər uzun müddətə itir və yalnız orqanizm zəiflədikdə özünü göstərə bilər.

Pisi odur ki, ureaplazma kiçik çanaqda bitişmə verir və sonsuzluğa səbəb ola bilər. Buna görə də ureaplazmaya görə analiz cinsi yolla ötürülən xəstəliklərin müayinə standartına daxildir.

Mikoplazmoz

Mikoplazma qadınların dörddə birində uşaqlıq yolunun normal mikroflorasına daxildir. Əksər hallarda bakteriya heç nə ilə özünü göstərmir və yalnız immunitetin zəifləməsi zamanı üzə çıxır.

Lakin mikoplazma infeksiyasının aktiv inkişafı müəyyən fəsadlar – sonsuzluqdan tutmuş kəskin böyrək çatışmazlığına qədər verə bilər. Ona görə də bu infeksiya barədə həkimlərin fikri müxtəlifdir: bəziləri qeyd edirlər ki, müalicəyə yoluxma anından başlamaq lazımdır, digərlərinin fikrinə görə isə – yalnız xəstəlik əlamətləri yarananda buna ehtiyac var.

Xlamidioz

Bu xəstəlik xlamidiya bakteriyaları tərəfindən törədilir, hansı ki, qorunmamış cinsi əlaqə zamanı ötürülür. Cinsi partmyorların çox olması xəstəlik riskini bir neçə dəfə artırır.

Xəstəlik əlamətsiz keçir, yalnız hərdən bir uşaqlıq yolundan anormal ifrazat və ya sidik ifrazı zamanı göynəmə olur. Əgər infeksiya uşaqlıq yolundan uşaqlıq boynuna keçərsə (salpingit), qarnın aşağısında və cinsi əlaqə zamanı ağrılar olur və ya tsikllərarası dövrdə qanaxma ola bilər.

Xlamidiozun malicəsi: infeksiyanı təyin etmək üçün, həkim uşaqlıq boynundan yaxma götürür. Xlamidioz tərkibində azitromisin (bir dəfə) və ya doksitsiklin (həftəlik müalicə) olan antibiotiklərlə müalicə olunur. Xlamidiyalar – hüceyrədaxili parazitlərdi, buna görə də müalicəyə çətin tabe olurlar.

Müalicə hər iki partnyor üçün eyni vaxtda təyin olunur. Müalicə edilmədikdə xəstəlik cinsiyyət yollarının xroniki iltihabını verə bilər, hansı ki, fallop borularını zədələyərək sonsuzluğa səbəb olur. Bundan başqa, xlamidiyalar qanla yayılaraq oynaq (Reyter sindromu) və gözləri (xlamidiya konyuktiviti) zədələyə bilər.

Buna görə də xlamidiozun erkən diaqnostika və müalicəsi çox vacibdir.

Trixomoniaz

Trixomoniazın səbəbi ibtidai canlılar – trixomonadalardı, hansı ki, həm cinsi yolla, həm də kontakt yolu ilə — ümumi dəsmallardan, tualetlərdən, hovuzlardan, saunalardan istifadə edərkən ötürülə bilər.

Trixomoniazın əlamətləri: uşaqlıq yolundan çoxlu, köpüklü, sarı və ya yaşıl, iyli ifrazatdır. Xəstəlik bir qayda olaraq, qaşınma, həmçinin cinsi akt zamanı ağrılarla müşayiət olunur.

Trixomoniazın müalicə kursu antibakterial preparatlarla – metronidazolla aparılır və bir həftəyə qədər davam edir, ancaq həkim bir dəfəlik dərman da təyin edə bilər. Xəstəliyə laqeyd yanaşmaq olmaz, çünki, o çoxsaylı fəsadlar, məsələn, vaginit, sistit, hətta sonsuzluq verə bilər. Hamiləlik zamanı imfeksiya vaxtından əvvəl doğuşa səbəb ola bilər.

Trixomoniaz haqqında daha ətraflı "Trixomoniaz: klinik əlamətləri, müalicə sxemi" adlı məqaləmizdə oxuya bilərsiniz.

Xülasə

Qadınlarda cinsi infeksiyaların müalicəsi zədələnmənin növünə və fəsadların olmasına görə təyin olunur. Cinsi infeksiyaların ağırlaşmaları zamanı, ola bilər ki, medikamentoz müalicə kursu uzun müddət davam etsin və fizioterapiya tətbiq edilsin. Həkimin təyin etdiyi müalicə kursuna çox məsuliyyətlə yanaşmaq lazımdır.

Həmçinin yaddan çıxartmaq lazım deyil ki, infeksiyalar sönüb və sonradan təkrarlana bilər. Buna görə də, hətta müalicə kursu başa çatdıqdan sonra da ginekoloqda müayinə olunmalı və bütün analizləri təkrar vermək lazımdır ki, mümkün fəsadların qarşısı vaxtında alınsın. Yalnız bu üsulla, siz, öz sağlamlığınızdan arxayın ola bilərsiniz.