Vaginizm xəstəliyi kompleks psixofizioloji haldır ki, bu zaman uşaqlıq yolu və aralıq əzələlərinin reflektor spazmı baş verir, bu da cinsi əlaqəni mümkünsüz edir. Vikipediyada xəstəlik belə təsvir olunur.

Başqa sözlə vaginizm uşaqlıq yolunda olan elə patoloji haldır ki, bu zaman nəinki cinsi əlaqə, həmçinin uşaqlıq yoluna hər hansı gigiyenik vasitənin yeridilməsi də mümkün olmur. Aydındır ki, ginekoloji baxış və müayinə də mümkünsüz olur.

Statistikaya görə qadınların 2-4% -i vaginizmdən əziyyət çəkir. Beləliklə, vaginizmdən necə azad olmaq olar sualına tez-tez rast gəlinir. Qeyd etmək lazımdır ki, bu xəstəliyin kökündə nevroloji xarakterli pozğunluqlar durur.

Vaginizmin yaranma səbəbləri

Vaginizm daha çox psixoloji bir hal olduğu üçün onun yaranmasının əsasında da psixofizioloji sahədə olan pozğunluqlar durur. Beləliklə, vaginizm tutmasını meydana çıxaran əsas amillərə aşağıdakılar aiddir:

• ən müxtəlif fobiyalar (ilk cinsi əlaqə qorxusu, hamiləlik qorxusu və s.). Bu fobiyaların ən ağırı— qara vaginizm deyilən haldır ki, bu zaman qadın kişi ilə cinsi yaxınlığı tam rədd edir;
• artıq yaranmış patopsixoloji hallar, hansı ki, uğursuz cinsi əlaqə nəticəsində (məsələn — zorlanma) yaranır;
• cinsi savadsızlıq;
• cinsi əlaqə ilə bağlı olmayan fobiyalar;
• tam psixoloji, konkret partnyora qarşı istəksizlik (başqa kişi ilə problem olmaya da bilər) və ya qadında infantilizm;
• konkret fizioloji problemlər (daxili cinsiyyət üzvlərinin infeksiyası, proktoloji xəstəliklər, sidik kisəsində olan problemlər).

Ümumiyyətlə vaginizm problemi daha çox emosional qeyri-stabil və ya çox emosional qadınlarda olur.

Vaginizmin növləri

Müasir təbabət vaginizmin müxtəlif növlərini ayırd edir. Ən çox yayılmış təsnifatda dayanaq. Ona görə yalançı və həqiqi vaginizm ayırd olunur. Birinci halda fizioloji problem yoxdur, psixoloji səbəb — nevroz, fobiya və s. vardır. Ikinci halda cinsiyyət üzvlərində konkret anatomik və funksional pozğunluqlar vardır.

Həmçinin fobik və isterik növlər ayırd olunur.

Fobik vaginizm zamanı qadında cinsi akta qarşı davamlı fobiya olur. Həm də qadın bu qorxuların səbəbini çox vaxt əsaslandıra bilmir. Hətta qadın özü də başa düşür ki, bu qorxuları əsassızdır, amma heç nə edə bilmir. Bu zaman cinsi əlaqə cəhdi uşaqlıq yolu və hətta budların əzələlərinin güclü yığılaraq bükülməsi ilə nəticələnir.

Mütəxəssislərin fikrinə görə fobik vaginizmin kökündə davamlı şərti refleks durur ki, bundan da özbaşına sağalma çox çətindir. Maraqlıdır ki, fobik vaginizm zamanı hamiləlik bəzən baş verə bilir və çox vaxt doğuşdan sonra vaginizm də öz-özünə itib gedir.

Isterik vaginizm fobikdən köklü fərqlənir. Bu xəstəlik zamanı problem yalnız konkret cinsi partnyora qarşı yaranır. Qadın bəzən özü də fərqinə varmır ki, onun cinsi istəksizliyi konkret partnyora qarşıdır. Buna görə də, bütün medikamentoz təsirlər belə hallarda heç bir nəticə vermir. Pasient elə bilir ki, xəstədir və vaginizmdən qurtulmaq üçün üsullar axtarır, lakin digər kişi ilə yaxınlıq zamanı anlayır ki, problem yoxa çıxıb.

Vaginizmin tipləri

Tiplərinə gəldikdə, birincili və ikincili vaginizm ayırd olunur. Birincili vaginizm intim yaxınlıq təcrübəsi olmayan qadınlarda yaranır Ikincili vaginizm: cinsi həyat yaşayan və ya nə vaxtsa yaşamış qadınlarda rast gəlinir.

Bu təsnifata görə vaginizmin həmçinin dərəcələrini də ayırd etmk olar. Aşağıdakı dərəcələrə bölünür:

• Birinci dərəcədə qadının uşaqlıq yolu əzələləri uşaqlıq yoluna istənilən daxilolma cəhdi zamanı (kişi cinsi orqanı, tampon və ya ginekoloji müayinə zamanı alət və ya həkimin barmaqları) reflektor olaraq yığılır.
• İkinci dərəcədə əzələlərin reflektor yığılması xarici cinsiyyət üzvlərinə kiçik toxunma zamanı da baş verir.
• Üçüncü dərəcədə qadın hətta uşaqlıq yoluna nəyinsə daxil olduğunu fikirləşdikdə belə əzələlərin reflektor yığılması baş verir.

Birincili vaginizm

Birincili vaginizmlə qadın ilk dəfə cinsi əlaqəyə daxil olan zaman rastlaşır. Bəlli olur ki, cinsiyyət üzvünü güclü ağrıya görə uşaqlıq yoluna daxil etmək olmur. Oxşar vəziyyət birincili vaginizmdən əziyyət çəkən qadın ilk dəfə gigiyenik tampon qoymaq istəyəndə və ya ginekoloqun qəbuluna gələndə olur.

Çox təəssüflər olsun ki, məlumat azlığından qadınların bəziləri öz cinsi həyatlarının üstündən xətt çəkirlər və belə vəziyyətlə barışmalı olurlar. Və yalnız bir neçə il keçdikdən sonra, qadın uşaq istədikdə, ya da öz problemindən çox yorulduqda peşəkar tibbi yardıma müraciət etməli olur.

İkincili vaginizm

İkincili vaginizm problemi ilə əvvəllər cinsi əlaqədə belə xarakterik problemi olmayan qadınlar rastlaşır. Əvvəllər onlar hətta orqazm da hiss etmiş olurlar. Ona görə, problem onları daha çox narahat etmiş olur (çünki əvvəllər hər şey qaydasında olub).

Vaginizmin əlamətləri

Vaginizmin əlamətləri bəllidir və əsasən uşaqlıq yoluna cinsi orqanın (tamponun. ginekoloji alətin) yeridilməsinin çətinliyi ilə əlaqədardır. Bu ya əzələlərin (vaginal, bud, anal) qıcolması ilə, ya da güclü ağrılarla özünü göstərir.

Bu içəri daxil olduqda da, adi toxunma zamanı da ola bilər. Yüngül formalarda qadın zəif xoşagəlməz hisslər keçirir, ağır formalarda – çox ağrılı hissiyyat olur.

Hər iki halda nəticə – cinsi həyatın olmaması və deməli narazılıq və həyəcan hisslərinin artmasıdır. Bütün bunlar depressiv vəziyyət, ailə həyatında problemlər yaradır və s.

Diaqnostika

Diaqnostikada əsas məqsəd əslində vaginizmin olmasını təyin etməkdir, hansı ki, qadında konkret fizioloji problemlərlə əlaqədar yaranır:

• uşaqlıq yolunun və ya aralığın travması;
• cinsi orqanlarının inkişaf patologiyaları (anadangəlmə və ya qazanılma);
• cinsi orqanlar nahiyəsində və aralıqda iltihabi proseslər.

Sadalanan problemləri peşəkar mütəxəssis asan təyin edir (beləki, onlar artıq ilk baxışda görünür).

Ancaq bəzi hallarda, məsələn bakterial vaginizmdə əlavə kliniki müayinələrə ehtiyac ola bilər:

• qanın və sidiyin ümumi analizi;
• qanın və sidiyin gizli infeksiya analizləri;
• yaxmalar (götürmək mümkünsə);
• daxili cinsiyyət üzvlərinin ultrasəs müayinəsi;
• nadir hallarda – uşaqlıq yolu ifrazatının bakteriololji əkilməsi.

Bu, başa düşdüyünüz kimi, şübhəsiz vacib, lakin diaqnostik metodların az hissəsidir. Aysberqin yalnız zirvəsidir, çünki, konkret fizioloji problemlərin həlli heç də həmişə vaginizm problemini qlobal həll eləmir. Biz aydınlaşdırdıq ki, vaginizmin əsas səbəbləri bilavasitə psixoloji amillərdir. Onları tapmaq və neytrallaşdırmaq isə çox çətin ola bilər. Bununla peşəkar psixoterapevt məşğul olmalıdır.

Fəsadlar

Vaginizmin hansı ağırlaşmaları ola bilər? Burda hər şey aydındır – əlaqənin olmaması cinsi həyatın olmamasına gətirib çıxarır (yalnız çox az ailələr yaranmış problemi özbaşına həll edə bilir, üstəlik kontaktsız cinsi həyatı bərpa edir). Bu isə o deməkdir ki, cütlüklər arasında harmoniya pozulur, əlavə stress halları, psixoloji problemlər yaranır (hansılarının ki, proqressivləşmə xassəsi var). Nəticə olaraq – ailələr dağılır, depressiyalar və s. yaranır. Ona görə vaginitin elə ilk əlamətləri yarandıqda peşəkar tibbi yardıma müraciət eləmək lazımdır.

Vaginizmə necə qalib gəlməli

Beləliklə, sizdə vaginizm varsa nə etməlisiniz? Biz artıq bir neçə dəfə vurğuladıq ki, bu son hökm deyil – bütün dünyada qadınlar öz seksual problemlərini sivil qaydada həll edir, cinsi həyatlarını və sağlamlıqlarını tamamilə yoluna qoyurlar.

Bəs vaginizmi necə müalicə etməli? İlk növbədə başa düşmək lazımdır ki, vaginizmin müalicəsi təkcə ginekoloqun işi deyil. Bu eyni zamanda bir neçə mütəxəssisin - proktoloqun, uroloqun, psixoloqun, nevroloqun və hətta psixiatrın ümumi işidir.

Proktoloq və uroloq müasir tibbi metodlardan istifadə edərək qadının özlərinə aid problemlərini həll edir.

Ginekoloq öz növbəsində medikamentoz üsullarla yanaşı, vaginizm üçün xüsusi alət dəstindən (ilk növbədə müxtəlif ölçülü genişləndiricilərdən) istifadə edərək intravaginal genişləndirmə metodu tətbiq edə bilər. Çox nadir hallarda cərrahi deflorasiyaya ehtiyac ola bilər.

Lakin bu halda ən incə və mürəkkəb iş psixoloq və psixiatrın işidir. Onların işi– pasientin problemlərini aşkarlamaq, dərman preparatlarının və xüsusi terapiyanın köməyilə korreksiya eləməkdir. Vaginizmin psixoloji aspektdən müalicəsinə həmçinin xüsusi gimnastika, psixoanaliz və hətta müalicəvi hipnoz da daxil ola bilər.

Lakin vaginizmin müalicəsində ən davamlı nəticə terapiyada cütlüyün hər ikisi iştirak edəndə alınır.

Vaginizmin profilaktikası

Bu nəticəyə gəlmək olar ki, vaginizm – müasir qadınların ciddi problemidir. O təkcə fiziki diskomfort yaratmır, həmçinin sonsuzluğun, impotensiyanın səbəbi ola bilər.

Lakin hazırda vaginizm uğurlu müalicə olunur və qadına nəinki problemlərdən azad olmağa, həm də cinsi həyatını tam nizamlamağa və istədikdə hamilə qalmağa da imkan verir. Əsas odur ki, vaxtında mütəxəssislərə müraciət edəsən.

Profilaktik tədbirlərə gəldikdə, onlar bəllidir. Cinsiyyət orqanlarının iltihabi xəstəliklərindən qorunmaq (vaxtında onları müalicə etməli), həmçinin psixoloji planda yaranan problemləri mütəxəssislə həll etmək.

Həmçinin Kegel gimnastikasının istifadəsi məsləhət görülür, hansı ki, bütün qadın orqanizmi üçün çox xeyirli olan və intim əzələlərin məşqinə yönəlmiş hərəkətlər kompleksidir. Bu barədə növbəti məqaləmizdə oxuya bilərsiniz.