FOTO: Adenomioz və hamiləlik

Son onilliyin ən sirli, çoxdan məlum olan, lakin indiyə qədər tam öyrənilməyən və getdikcə artan xəstəliklərindən biri — endometriozdur. O, adətən reproduktiv yaşlı qadınları xəstələndirir, amma son vaxtlar cavan qızlarda və həmçinin menopauza dövründə olan qadınlarda da rast gəlinir. Bəzi mütəxəssislərin fikrincə endometriozun başlanğıc mərhələsi adenomiozdur, digərləri isə onu sərbəst xəstəlik hesab edir. Endometrioz zamanı hamilə qalıb uşaq doğmaq olarmı? Əvvəlcədən qeyd etmək lazımdır ki, onunla çalışan bəzi həkimlərin fikrincə bu patologiya ümumiyyətlə hamiləliyə təsir eləmir.

Sonsuz nikahda kişi faktoru 40% təşkil edir. Onun diaqnostikasında əsas üsul – spermoqrammadır. Bu prosedur nə üçün lazımdır? Eyakulyatın və ya toxum mayesinin müayinəsi, həkimə sonsuz cütlükdə kişi faktorunun rolunu qiymətləndirməyə kömək edir.

FOTO: Endometriumun nazik olması

Endometrium – uşaqlığın damarlarla zəngin daxili qişasıdır. O, mayalanmış yumurtahüceyrənin uşaqlığa birləşməsinə cavabdehdir. Əgər hamiləlik baş verməzsə, endometriumun funksiyası mayalanmamış yumurtahüceyrəni orqanizmdən aybaşı qanı ilə birlikdə çıxartmaqdır. Selikli qişanın bütün patologiyaları (qalınlaşma və nazilmə) hamiləliyin sona qədər çatdırılmasına mane olur. Yumurtahüceyrənin uşaqlığa maneəsiz bitişməsinin baş verməsi üçün endometriumun qalınlığı minimum 0,7 sm olmalıdır.

FOTO: Uşaqlığın geriyə əyilməsi: səbəbləri, əlamətləri, fəsadları və müalicəsi

Uşaqlığın əsas funksiyası – dölü yetişdirməkdir. Hamiləliyin sonuna yaxın uşağın çəkisi 5 kq-a qədər artır və plasenta, dölyanı maye, döl qişaları ilə birlikdə qarın boşluğunda böyük həcm tutur. Buna görə də, uşaqlıq anatomik olaraq elə yerləşmişdir ki, lazım gəldikdə ölçüsünü bir neçə dəfə artıra bilsin.

FOTO: Sonsuzluq analizləri

Düzgün diaqnostika və müalicə nəticəsində bütün sonsuz ailələrin 40-60%-inin öz uşaqları ola bilər. Müasir instrumental müayinə və analizlər sonsuz ailələrə (hansı ki bütün ailə cütlüklərinin 15%-ini təşkil edir) kömək edərkən həlledici əhəmiyyətə malikdir.

Yumurtalıqların ovarial rezervi

Müasir qadınlar son vaxtlar karyera, maddi təminat və macəralı şəxsi həyata daha çox üstünlük verir. Onlar analıq funksiyasını həyata keçirməyi çox vaxt təxirə salır. Amma orqanizm elə qurulub ki, 35 yaşından sonra yumurtalıqların follikulyar rezervi tükənməyə başlayır. Əgər uzun müddət hamiləliyi təxirə salsanız, əlverişli dövrü qaçırıb, süni mayalanma ilə məşğul olan həkimlərin pasientinə çevrilərsiniz.

Süni mayalanma

XX əsrin sonlarında həkimlər sonsuzluğu müalicə etmək üçün köməkçi reproduktiv texnologiyalardan fəal istifadə etməyə başladılar. Embrionun yaranması və həyatının erkən mərhələləri, bu metodlardan istifadə edərkən ana bədənindən kənarda baş verir.

Müasir köməkçi reproduktiv üsullardan biri də uşaqlıqdaxili inseminasiya — aşılamadır. Hamiləliyin baş verməsi üçün spermanın süni yolla (cinsi əlaqə olmadan) uşaqlığa yeridilməsi belə adlanır. Nisbətən köhnə və sadə olmasına baxmayaraq, bu üsul sonsuzluğun bəzi növlərinin müalicəsində öz əhəmiyyətini hələ də saxlayır. Proseduranın effektivliyini artırmaq üçün göstərişlərə diqqətlə yanaşmalı və cütlükləri əvvəlcədən müayinə etmək lazımdır.

Yumurtalıqların poliksitozu

Yumurtalıqların sklerokistozu və ya polikistozu sindromu – ginekologiyada ən çox rast gəlinən endokrinoloji patologiyalardan biridir. Tibbi statistikaya görə, belə pozğunluqlar hazırda reproduktiv yaşda olan qadınların demək olar ki, 10%-ində rast gəlinir. Endokrinoloji sonsuzluğun isə 75%-ini bu patologiya təşkil edir.

FOTO: Spermaya allergiya

Müasir dövrdə immun sistem çox vaxt yüksək reaktivlik vəziyyətində olur. Məişətdə çoxlu miqdarda potensial allergenlərin istifadəsi, qida sənayesində antibiotiklərin tətbiqi, həmçinin konservantlarla zəngin məhsullar immun sistemi yad maddələrin daxil olmasına kəskin cavab reaksiyası verməyə hazırlayır. Buna görə də, spermaya allergiya olurmu sualına, birmənalı cavab vermək olar – bəli, olur.

Piosalpinks – boruların keçməməzliyi – sonsuzluq!

Uşaqlıq artımlarının iltihabı həm qadın, həm də həkim tərəfindən xüsusi diqqət tələb edir. Bir dəfə keçirilmiş iltihab, sonsuzluq riskini 25% artırır. Uşaqlıqdankənar hamiləliklərin sayı 5 dəfə artır. O, adətən cavan yaşlarda (16-24 yaş) rast gəlinir. 30 yaşından sonra patologiyanın rast gəlinməsi, cinsi həyatın dəyişməsi ilə əlaqədar azalır. Salpingitin vaxtında müalicəsi sağalma ilə başa çatır. Qeyri-adekvat terapiya piolapinkslə nəticələnə bilər.

Uşaqlıqdaxili arakəsmə

Hamiləliyə hazırlıq dövründə göstəriş olmadıqda nə laparoskopiya, nə də histeroskopiya planlı olaraq həyata keçirilmir. Buna görə də, qadın hər dəfə USM və ginekoloqun baxışı zamanı alınan yaxşı nəticəyə arxayın olur və nə vaxtsa uşağı axıra qədər daşıya bilməyəcəyi barədə şübhəsi belə olmur. Öz-özünə baş verən düşüklər dəfələrlə təkrarlana bilər, nə qədər ki, invaziv üsullar tətbiq edilərək genişləndirilmiş ginekoloji diaqnostika aparılmır.

İstmiko-servikal çatışmazlıq

Hamiləliyin düşüklə sonlanmasının müxtəlif səbəbləri arasında istmiko-servikal çatışmazlıq (İSÇ) əhəmiyyətli yer tutur. Bu zaman, düşmə riski demək olar ki, 16 dəfə artır.

Varikosele – xaya və toxum ciyəsi venalarının varikoz genəlməsidir. Varikosele kişilər arasında ən çox xoşagəlməz nəticələrə səbəb olan xəstəlikdir.

Əgər cütlüklər qorunmadan requlyar intim əlaqədə olarsa və mayalanma bir il ərzində baş verməzsə sonsuzluq diaqnozu qoyulur. Belə vəziyyət hər il cütlüklərin 1/4-də rast gəlinir, lakin onların yalnız 15 %-i sonsuzluğun müalicəsinə başlayır. Təssüf ki, hər 20-ci cütlük müalicəyə baxmayaraq sonsuz qalır.