Ona görə ki, xayalıq tərləyir? Əlbəttə bu, belə deyil. Hər şey daha mürəkkəb və maraqlıdır. Biz bu məqaləmizdə xayaların hərarətinin dölləndirmə qabiliyyətinə təsirindən, bunda immunitetin iştirakından və spermotozoidlərlə mikrobların oxşarlığı haqqında danışacağıq. Bu məlumatlar varikosele xəstəliyi nəticəsində kişi sonsuzluğunun yaranma mexanizmlərini başa düşməyə imkan verir.

Bədənin bütün hissələrində, isti arterial qan dərində, sümüklərin yanı ilə hərəkət edir. Sonra, kapillyarlara keçərək soyuyan qan bədənin səthindəki venalara yığılır. Belə fərqli axın hesabına bədənin bütün hissələrində hərarət təxminən +36,6 dərəcə olur. Əl damarları nümunəsində bu belə görünür:

Lakin, bədənin digər hissələrindən fərqli olaraq, xayalarda qan dövranı sistemi tənəyəbənzər kələf yaradır. Xayalıqda soyumuş venoz qan bu kələfə gəlir, burada venalar arteriyarları sıx şəkildə əhatə edir. Bu yolla venoz qan xayalara gedən arterial qanı soyudur.

Bəs nə üçün xayalar soyuğu sevir?

Bunun səbəbini kişilərin bətndaxili inkişaf dövründə axtarmaq lazımdır. Belə ki, bətndaxili inkişafın 2-3-cü aylarında immun sistem gələcəkdə öz toxuma və orqanlarına hücum etməmək üçün, orqanizmin bütün molekulları ilə "tanış olur". Ancaq bəzi hüceyrə və toxumalar doğuşdan sonra əmələ gəlir və immunitetlə "dostlaşmağa" çatdırmır. Bu hüceyrələrdən biri də, immun sistemi tərəfindən tanınmayan və infeksiya kimi məhv edilmə ehtimalı olan yetkin spermotozoidlərdir. Buna görə də xayalar normada immunitet hücumundan müdafiə olunan orqanlar qrupuna aiddir. Xayaların müdafiə mexanizmlərindən biri – hərarətin +33 C dərəcəyə qədər salınmasıdır. Belə müdafiənin mexanizmi, antitel və antigen birləşməsinin hərarətdən asılı olmasıdır. Bu reaksiya üçün optimal hərarət, suyun istilik tutumunun minimal (+37,5) olduğu səviyyəyə uyğundur. Məhz buna görə də xəstəlik zamanı orqanizm bədən hərarətini qaldırır. Subfebril hərarəti aspirinlə aşağı salmaqla biz əslində immuniteti ləngidib mikrobların inkişafına imkan yaradırıq.

Eyni zamanda spermilər üçün hətta normal bədən hərarəti ölümcüldür, çünki, bu zaman immunitet onları yad hüceyrə kimi tapır. Varikosele – qeyd edilən mexanizm baş verən xəstəliklərdən biridir. Bu xəstəlikdə tənəyəbənzər torun venaları ilə qan axını yavaşıyır. Nəticədə xayalara gedən arterial qan soyumur və onları bədən hərarətinə qədər qızdırır. Tənəyəbənzər tordakı dəyişikliklər belə görünür:

İmmunitet ona yad olan spermləri tapır və digər mikroblar kimi onları məhv edir. Sonsuzluq inkişaf edir, ancaq vaxtında aparılan müalicə nəticəsində spermatogenezi canlandırmaq və potensiyanı qaytarmaq olar. Gecikmiş hallarda xayaların qan dövranı pozulur və onların atrofiyası baş verir, hansı ki, geriyədönməz sonsuzluğa aparır. Buna görə də, xayaları qızdırmayın, geniş alt paltarı geyinin.