Hamiləlik qadınların əksəriyyətində bir sıra təzadlı emosiyalar törədir. Bir tərəfdən dünyaya kiçik insancığazın gəlməsi sevinci, digər tərəfdən, doğuş qorxusu. Bu, doğuşun ağrılı olması ilə izah olunur. Hər bir qadın qorxur ki, bu ağrılara dözə bilməyəcək.

Hazırda bütün dünyada qəbul edilir ki, doğuş zamanı olan güclü ağrı fiziolojidir və onunla mübarizə aparmaq mənasızdır. Lakin, bəlli oldu ki, ağrı səbəbindən uzun müddətli gərginlik vaxtından tez yorulmağa, uşaqlığın yığılmasının pozulmasına, dölün hipoksiyasına səbəb olur. Həm də, müasir təbabət o qədər irəli getmişdir ki, qadınların bugünkü gün ağrısız doğuş istəməyə haqları da var. Bu zaman ən əsası, problemə düzgün yanaşmadır. Doğuş prosesinə qadının həm psixoloji, həm də fiziki hazırlığı çox önəm daşıyır.

Ağrının səbəbləri

Ümumiyyətlə götürsək – doğuş zamanı ağrının əsas səbəbləri sancılar və dölün doğuş yolu ilə hərəkətidir, hansı ki, uşaqlıq yolunu genəldir və onun divarlarını əzir. Bundan başqa, ilk dəfə doğan qadınlarda ağrılara qorxu da qoşulur. Buna görə də, doğuşun asan və ağrısız keçməsi üçün, gələcək ana fiziki və ən əsası mənəvi cəhətdən ona hazır olmalıdır.

Doğuş prosesinə psixoloji cəhətdən hazır olan qadınlar sakit olur və uşağı daha asan doğur. Doğuş zamanı qadının həssaslığından, doğuşa psixoloji və mənəvi hazırlığından asılı olaraq, ağrı hissi həm zəif, həm də əksinə, güclü və əzabverici ola bilər.

Psixoloji hazırlıq

Öz üzərində işləmək hamiləliyin nəticəsinə böyük təsir göstərir. Psixoloqların əksəriyyətinin fikrinə görə, hamiləlik vaxtı həmişə sakit olmağa çalışmaq lazımdır. Emosional vəziyyət heç vaxt nəzarətdən çıxmamalıdır. Gələcək ananın uşaq haqqında qeyri-müəyyən fikri, qorxunu daha da artırır, çünki, o, bu ağrıya dözməyin səbəblərini görmür. O, hamiləlik və doğuş barədə nə qədər çox fikirləşərsə – ağrı hissi də, bir o qədər artıq olar.

Qadının öz orqanizmində gedən prosesləri başa düşməsi də, doğuş zamanı az əhəmiyyət daşımır. Onun hamiləliyin gediş xüsusiyyətləri barədə yaxşı məlumatlanması, doğuş öncəsi qorxunu azaldır və ağrını ikinci plana keçirir, çünki, o, sancının nə olduğunu və sonrakı hadisələri təsəvvür edir. Qorxu olmadıqda, doğuşun ağrısız keçməsinə ümid etmək olar.

Buna görə də, hamilələr üçün xüsusi kurslara getmək lazımdır. Hovuz, fitnes, yoqa və digər məşqlər bədəni doğuşa hazırlamağın yaxşı üsullarıdır.

Doğuş zamanı tənəffüs

Doğuş zamanı ağrı hissinin intensivliyinə tənəffüs hərəkətləri təsir edir. Doğuşun hər bir mərhələsində düzgün tənəffüs ağrını azaldıb, doğuş prosesini yüngülləşdirə bilər, bundan başqa, onun hesabına uşaq lazımi miqdarda oksigen alır.

Bir qayda olaraq, doğuş zamanı tənəffüs qaydalarını hamilələr üçün olan xüsusi kurslarda öyrənmək olar. Əlbəttə, ilk vaxtlar bu mürəkkəb görünə bilər, amma sonralar, hər gün təkrarladıqca, siz düzgün tənəffüs texnikasını öyrənəcək və onu avtomatizmə çevirəcəksiniz. Tənəffüs gimnastikası məşqlərini gündə on dəqiqədən çox etmək olmaz, əks təqdirdə, qanda karbon qazının miqdarı azalar və başgicəllənmə ola bilər.

Doğuşun müxtəlif dövrlərində tənəffüs variantları da fərqlidir. Onlarla aşağıda tanış olaq.

Ləng tənəffüs

Doğuşun başlanğıc dövründə nə qədər ki kömək edir, ləng tənəffüs etmək lazımdır. Bəzi qadınlarda tənəffüsün belə variantı intensiv sancılara qədər kömək edir. Sancı qurtarandan sonra tam nəfəs verib, boşalmaq lazımdır. Bu an əgər istəsəniz bədənin vəziyyətini dəyişə bilərsiniz.

Yüngül tezləşmiş tənəffüs

Sancıların intensivliyi artdıqda və ləng tənəffüs artıq yüngülləşmə gətirmədikdə, tez-tez tənəffüs etmək lazımdır. Bundan ötrü nəfəs alma və vermə tez, 1 saniyə ərzində edilir. Tənəffüsün tezliyini dəyişmək olar, məsələn, saniyədə iki dəfədən, iki saniyədə bir dəfəyə qədər. Müxtəlif tezliklərlə məşq etmək olar, amma bu zaman tənəffüs səthi olmalıdır.

Dəyişən tənəffüs

Sancının əvvəlində tənəffüs səthi olmalıdır, sonra tədricən tezləşməli (30-60 saniyə) və yenə də səthi qalmalıdır. Sancı zəiflədikcə, tənəffüs də yavaşımalıdır. Sancılararası dövrdə boşalmaq və mümkün qədər bədən vəziyyətini dəyişmək lazımdır. Nəzərə alsaq ki, bu cür tənəffüs tipi intensiv sancı dövrü üçün xarakterdi, boşalma bir qədər çətin olacaq, amma cəhd etmək lazımdır.

Gücvermə zamanı tənəffüs

Doğuşun ikinci mərhələsində dölün başı kiçik çanağa düşdükdə, gücvermə istəyi yaranır. Amma yumşaq toxumaların cırıla bilməsini nəzərə alaraq, həkim buna icazə verməyə bilər. Bu dövr on beş dəqiqə davam edir. Sancılar çox intensiv xarakterdə ola bilər. Bu dövrdə həkimlərin bütün göstərişlərinə əməl etmək vacibdir.

Sancının əvvəlində dərinindən nəfəs verdikdən sonra, dərindən nəfəs almaq lazımdır. Sonra üç səthi nəfəsalma və qısa nəfəsvermə edilir. Həkim gücənməyə icazə verdik, onu var gücünüzlə etməlisiniz. Gücvermə 1 dəqiqə çəkir. Dərindən nəfəs aldıqdan sonra gücənmək lazımdır ki, ağciyərlər də qarındaxili təzyiqi artıraraq, uşaqlığı sıxa bilsin. Əgər nəfəs çatmırsa, vermək lazımdır. Sonra yenidən nəfəs alıb gücənmək tələb olunur.

"Aktiv" hərəkət

Doğuş zamanı aktivlik ağrını azaldan əsas amildir. Aktivlik dedikdə, bədən vəziyyətinin dəyişdirilməsi, palatada gəzmək, optimal vəziyyət tapmaq nəzərdə tutulur. Hərəkət ağrını azaldır. Qadın hərəkətsiz qaldıqda, ümumi qandövranı zəifləyir, uşaqlığa gedən oksigen azalır və nəticədə ağrı hissi güclənir.

Hamilə aktiv olduqda qandövranı güclənir, nəticədə uşaqlıq hüceyrələri qanla yaxşı təchiz olunur. Yox, əgər, həkim qadına durmağa icazə vermirsə, onda sancı zamanı aktiv olmalıdır – çarpayıda yellənməli, fırlanmalı, dizlərini aralayıb-yaxınlaşdırmalı və s. Bu cür hərəkətlər də doğuş zamanı ağrını azaldır.

Gərginlik doğuş zamanı ağrı hissini artırır. Çox vaxt qadınlar sancı zamanı gərginləşib qalırlar. Amma belə hərəkət ağrını azaltmaq əvəzinə, əksinə kəskin artırır. Hərəki aktivlik boşalmaya və uyğun olaraq ağrının azalmasına səbəb olur.

Hazırda bir çox klinikalar hamilələrə fitbol topu verir ki, bu da onlara müxtəlif vəziyyətlər almağa, hərəkətlər etməyə kömək edir.

Amma doğuş zamanı hərəkətə bir sıra məhdudiyyətlər var, çox ehtiyatlı olmaq lazımdır.

Masaj

Doğuşun effektiv qeyri-medikamentoz ağrısızlaşdırma üsullarından biri – masajdır. Qadının bədənində bəzi nöqtələrin stimulyasiyası sancı vaxtı ağrıların azalmasına səbəb olur. Adətən oma nahiyəsini masaj edirlər. Belə masaj sinir impulsunun ötürülməsinin qarşısını alır, hansı ki, nəticədə ağrı hissi xeyli dərəcədə azalır.

Masajı əl barmaqları, ovuc, yumruq, bir və ya iki əllə etmək olar. Onu sığallama, çimdikləmə, döyəcləmə və basmaqla etmək olar. Sancı vaxtı bu üsulla qarnın yanlarındakı çanaq sümüklərinin çıxıntılarına təsir etməklə ağrını azaltmaq olar.

İynəbatırma (akupunktura)

Masaja alternativ iynəbatırmadır. Beləki, akupunktura vasitəsilə də ağrını azaltmaq olar. Ağrını azaldan iynələri xüsusi nöqtələrə həkim batırır.

Suda doğuş

Belə fikir yayılmışdır ki, suda doğuş ağrını xeyli azaldır. Bu həqiqətən belədir, lakin, suda mikroblar aktiv çoxalır, buna görə də təhlükəsizlik nöqteyi nəzərdən, steril şəraitə daha çox üstünlük vermək lazımdır, hansı ki, yalnız xəstəxana şəraitində təmin olunur.

Suda doğuş çox bahalı olduğu üçün, bu xidməti yalnız elit doğum evləri təklif edir. Buna görə də, əgər siz məhz bu şəraitdə doğmaq istəyirsinizsə, onda suda doğuşu apara bilən təcrübəli mütəxəssis tapmalısınız.

Tibbi preparatlar

Hazırkı dövrdə tam ağrısız doğuş – həqiqətdir. Xüsusi dərman vasitələrilə sancı vaxtı ağrını xeyli azaltmaq olar. Amma belə vasitələr hamiləni ağrıdan tam qurtarmır. Bu və ya digər preparatın seçilməsini həkim konkret vəziyyətə uyğun aparır.

Epidural anesteziya

Epidural anesteziya bugünkü gün doğuşun ən müasir, asan və təhlükəsiz ağrısızlaşdırma üsulu hesab olunur, hansı ki, qadın ağrını heç hiss etmir və huşu özündə olur. Bu ağrısızlaşdırma üsulunun məğzi ondadır ki, anestetik onurğanın epidural sahəsinə, sinir köklərinə yaxın yerə yeridilir. Bu üsulda onurğa beyninin zədələnmə riski yoxdur, çünki, inyeksiya ondan uzaq, sinir köklərinə yaxın yerə vurulur.

Uşağın dünyaya gəlməsindən bir qədər qabaq anesteziya dayandırılır ki, qadın gücənib onu doğa bilsin. Cırığa tikiş qoymaq üçün ağrısızlaşdırma bərpa edilir. Epidural anesteziyanı keysəriyyə əməliyyatı vaxtı da tətbiq etmək olar. Bu ağrısızlaşdırma üsulu uşağın ana südü ilə qidalandırılmasına heç bir təsir etmir.

Epidural anesteziyanın bir sıra əksgöstərişləri var, ona görə də, onun aparılması qərarını anestezioloq ginekoloqla birlikdə verir, təkcə qadının istəyi kifayət deyil.

Xülasə...

Beləliklə, ağrısız və qorxusuz doğuş mümkündür. Əsas odur ki, qadın düzgün tənəffüs edə bilsin, yaxşı fiziki formada olsun və ona psixoloji hazır olsun.

Dərman vasitələrinin köməyilə doğuş prosesi ümumiyyətlə ağrısız və qorxusuz, xoş bir proesesə çevrilir.