FOTO: Doğuşun başlama əlamətləri

Su axıb sancılar başlayanda artıq şübhə yeri qalmır — doğuş başlayır. Bədən qadına lazımi siqnalları göndərir və bu mövzuda həkimlərin köməyinə ehtiyac belə qalmır. Amma doğuşun başlanmasını göstərən bəzi əlamətlər elə də aydın olmaya bilər. Bu məqaləni ona görə yazmışıq ki, doğuşu gözləyərkən məhz nəyə diqqət yetirməli olduğunuzu biləsiniz.

Doğuş nə vaxt başlayacaq?

Təxmini doğuş vaxtı hamiləliyin 40-cı həftəsinin tamamına, yəni, 280-ci günə düşür. Lakin ümid etmək lazım deyil ki, uşaq məhz bu gün doğulacaq. Çünki doğuş tarixi dəqiq olmaya bilər, daha doğrusu 75% halda, bu, təxmini tarixdir və səhv ehtimalı 2 həftəyə qədər ola bilər, hətta, USM ilə korreksiya edildikdə belə.

Əksər qadınlarda doğuş hamiləliyin 38-42-ci həftələri arasında başlayır. Yəni, tələsmək lazım deyil, öz bədəninizə qulaq asın və doğum evinə getmək üçün hazırlıqlı olun. Onu da nəzərə alın ki, doğuşu stimulyasiya etmək üçün heç bir xalq təbabəti vasitələrindən istifadə etmək məsləhət görülmür. Əgər siz doğuşun başlamamasından narahatsınızsa, bunu öz həkiminizlə müzakirə edin.

Doğuşun başlamasının erkən əlamətləri

Doğuşun qəflətən, heç bir əlamət olmadan başlama ehtimalı çox azdır. Çox güman ki, doğuş günündən qabaq hansısa yeni hisslər yaranacaq və siz nə baş verdiyini anlayacaqsınız. Aşağıda doğuşun başlamasını bildirən bəzi erkən əlamətlər (amma mütləq olmayan!) verilib:

1. Hamilənin nəfəsalmasının yüngülləşməsi. Uşaqlıq dibinin aşağı düşməsi səbəbindən diafraqmanı sıxmaması ilə əlaqədardır. Bundan sonra hamilənin tənəffüsü və hərəkətləri asanlaşır.
2. Uşaqlıq yolu ifrazatının xarakterinin dəyişməsi. İfrazat ya duru olur, ya da qəhvəyi rəngə çalır. Birinci halda gigiyenik bezin nə qədər islanmasına fikir vermək lazımdır ki, suyun axması ilə dəyişik salınmasın. Qəhvəyi axıntıdan isə qorxmaq lazım deyil, o, uşaqlıq boynunun doğuşa hazır olmasını göstərir.
3. Bədən çəkisinin azalması. Doğuşdan qabaq qadın 500 g-dan 2 kg-a qədər çəki itirə bilər. Bu yolla orqanizm artıq mayedən azad olur.
4. Bağırsağın tam boşalması. Qadının mədə-bağırsaq yolunun doğuşdan qabaq tam təmizlənməsi təbii prosesdir.

Doğuşun başlanmasını bildirən əsas əlamətlərdən başqa, bir sıra digər simptomlar da var. Onlar doğuşdan hətta 20 gün əvvəl yarana bilər. Bunlara aiddir:

• iştahanın azalması;
• yüksək aktivlik («yuva sindromu», qadın gündəlik həyatda yüksək aktivlik göstərir — yır-yığış edir, uşaq otağını bəzəyir, uşağın paltarlarını hazırlayır və s.);
• dölün hərəkətlərinin azalması (yeri darlıq etdiyindən uşağın hərəkətləri azalır).

Qadın doğuş əlamətlərini qiymətləndirərkən səhv edə bilərmi?

Əlbəttə, yuxarıda sadalanan bütün əlamətlər subyektivdir. Biri onları hiss edə bilər, digəri isə — yox. Və bu tamamilə normaldır, çünki hər bir hamiləlik unikaldır. Qeyd etmək lazımdır ki, hətta ikinci uşağını gözləyən qadınlarda da hamiləlik və doğuş birinciyə nisbətən fərqli keçir. Bu səbəbdən, yuxarıda sadalanan əlamətlərin hər biri müalicə həkimi ilə konsultasiya etmək üçün səbəbdir.

İfrazatın xarakterinə fikir vermək lazımdır. Əgər gələcək ana al rəngli çoxlu ifrazat görərsə, təcili doğum evinə getməlidir. Orada həkimlər araşdıracaq — doğmaq vaxtı çatıb, yoxsa, hələ tezdir.

Doğuşun başlaması

Baxmayaraq ki, hər bir hamiləlik fərqli keçir, doğuşun başlamasının erkən əlamətlərini ayırd etmək olur. Lakin siz onları heç görməyə də bilərsiniz.

Doğuşun başlamasının ən birinci əlaməti — sancıdır. Doğuşdan bir qədər qabaq uşaqlıq boynu, uşaqlığın aşağı hissəsi yumşalır, nazilir və qısalır. Bu zaman zəif diskomfort hiss edə bilərsiniz, ola bilsin tək-tək qeyri-requlyar sancılar da olsun. Uşaqlıq boynu tədricən açılmağa başlayır. Zaman keçdikcə açılış sürətlənir.

Tədricən sancılar daha requlyar olur — hər 5-15 dəqiqədən bir tutur — 60-90 saniyə davam edir. Bu zaman çalışın sakitləşib, sancıların tezliyinə və davam müddətinə nəzarət edəsiniz. Doğuşun birinci dövrünün gizli fazasının nə qədər davam edəcəyini söyləmək çətindir. Aktiv fazaya qədər saatlar və hətta sutkalar belə keçə bilər, əsas da qadının birinci doğuşu olarsa. Sonrakı doğuşlarda gizli faza qısalır. Nə qədər ki sancılar requlyar və intensiv olmayıb və yaxud su hələ getməyib, çalışın sakit olasınız.

Amma qanaxma görən kimi və yaxud su axarsa, uşağın aktivliyi azalarsa, başınız ağrıyarsa, görməniz pozularsa və ya təzyiqiniz qalxarsa — dərhal həkiminizlə əlaqə saxlayın. Əgər sizə elə gəlsə ki, doğuş başlayır, yenə də həkiminizə zəng vurun.

Doğuşun mərhələləri haqqında daha geniş məlumatı eyni adlı məqalədən ala bilərsiniz.

Doğuşun erkən dövründə nə edilməlidir?

Əgər özünüzdə doğuşun başlamasının bəzi əlamətlərini müşahidə etsəniz — hələ demək olmaz doğum evinə getmək lazımdır ya yox. Doğuşun birinci dövrünün gizli fazası çox çəkə bilər və ehtimal ki, sizin üçün ev şəraiti daha rahat olacaq. Həkiminiz doğuşun başlama əlamətlərinə görə özü sizin xəstəxanaya nə vaxt getməli olduğunuzu deyəcək.

Doğuşun başlaması sizdə çox müxtəlif emosiyalar törədə bilər – həyəcandan tutmuş qorxuya qədər. Çalışın bu zaman sakit qalasınız və panikaya düşməyəsiniz. Əvvəlcə yaxın adamlarınızdan biri ilə sözləşin ki, doğuş başlayanda evdə sizin yanınızda qalsın və doğum evinə gedərkən sizi müşayiət etsin. Doğuşun gizli fazasında diskomfortu azaltmaq üçün bir neçə üsul tətbiq edilə bilər:

• gəzmək;
• relaksasiya və tənəffüs texnikasını tətbiq etmək;
• pozanı tez-tez dəyişmək;
• duş və ya vanna qəbul etmək.

Əgər görsəniz ki, sancılar tezləşir və güclənir, suyunuz axır və ya başa düşə bilmədiyiniz başqa əlamətlər var — öz müalicə həkiminizə zəng edin.

Doğuşun aktiv fazasının əlamətləri

Doğuşun aktiv fazasında uşaqlıq boynu 10 sm-ə qədər açılmalı və siz doğuşun daha aydın əlamətlərini hiss etməlisiniz:

• Dölyanı mayenin axması. Doğuşdan bir qədər əvvəl döl qovuğu cırılır və dölyanı maye axır. Buna el arasında «suyum getdi» deyirlər. Suyun axması intensivliyinə görə müxtəlif ola bilər. Əgər suyunuz axarsa, bu barədə həkimə xəbər verin. Qadınların əksəriyyəti su getdikdən sonra 24 saat ərzində doğur.
• Güclü və requlyar sancılar. Aktiv fazada sancılar güclü və tez olur. Hər bir sancı 30 saniyədən 70 saniyəyə qədər davam edir və intensivliyi tədricən artır. Sancını tuta bilmək qabiliyyəti sizə doğuş fəaliyyətinə nəzarət etməyə kömək edəcək.
• Ayaqlarda qıcolma. Aktiv fazada siz ayaqlarınızda qıcolma hiss edəcəksiniz.
• Bel ağrısı. Doğuş zamanı siz beldə ağrı hiss edə bilərsiniz.
• Ürəkbulanma. Bəzi qadınlarda aktiv fazanın əvvəlində ürəkbulanma olur.

Aktiv faza 4 saatdan 8 saata qədər davam edə bilər, bəzən isə daha çox. Qadınların əksəriyyətində uşaqlıq boynu saatda 1sm sürətlə açılır. Suyunuz axarsa, sancılar daha güclü və requlyar olarsa — artıq doğum evinə getmək lazımdır.

İkinci doğuş necə başlayır?

Yuxarıda sadalanan əlamətlərin olub-olmaması qadının neçənci dəfə uşaq doğmasından asılıdır. Doğuş əlamətləri ilk dəfə doğanlarla, təkrar doğanlar arasında fərqlənə bilər. İlk dəfə doğanlarda əlamətlərin hamısı olmaya bilər, yalnız biri və ya ikisi olur. Təkrar doğanlarda isə – tənəffüsün yüngülləşməsi doğuşa qədər praktik olaraq müşahidə edilmir, çünki, uşaqlığın dibinin düşməsi bilavasitə doğuşdan qabaq baş verir.

Doğuşun başlamasının əsl əlamətləri

Əgər, bu, sizin ilk doğuşunuzdursa, onun başlama əlamətini düzgün təyin etməmə ehtimalı çoxdur. Bu cədvəldə doğuşun başlanmasının əsl əlamətlərini necə fərqləndirmək göstərilib.

Əgər siz şübhələnirsinizsə və bilmirsiniz ki, doğursunuz, ya yox, həkiminizlə əlaqə saxlayın, qoyun vəziyyəti, o, qiymətləndirsin.

Xülasə...

Baxmayaraq ki, hamiləliyin əvvəlində siz doğum vaxtını təxmini bilirsiniz, nəzərə alın ki, bu barədə uşağın başqa “planı” ola bilər, yəni, vaxtından əvvəl doğulmaq istəyər. Bu səbəbdən, artıq üçüncü trimestrdə doğum evinə aparmaq üçün çanta hazırlamalı və doğuş prosesi ilə bağlı məlumatlar toplamalısınız.

Əgər doğuşa əvvəlcədən hazır olarsanızsa, onun ilk əlamətləri yarananda narahat olmayacaqsınız!