Qanaxma hamiləliyi müşayiət edən geniş yayılmış fəsadlardan biridir. Əksər qadınlarda qanlı ifrazat narahatçılıq, hətta əsl panika törədə bilir. Həqiqətən, ən az qanlı ifrazat belə, dölün sağlamlığı üçün təhlükə olmasından xəbər verir. Amma buna baxmayaraq, həmişə düşük təhlükəsini bildirmir.

Qaqnaxmanın xarakteri müxtəlif ola bilər. Bəzilərində – ağrısız yaxmaşəkilli ifrazat, digərlərində – qarnın aşağısında sancışəkilli ağrılar, titrətmə, başgicəllənmə ilə müşayiət olunan güclü qanaxma olur. Statistikaya görə, belə patologiya hamilə qadınların 20-25%-ində rast gəlinir.

Gələcək ana bilməlidir: patoloji vəziyyətin səbəbindən asılı olmayaraq, bu barədə mütləq həkimə məlumat verməlidir. Bütün ifrazatlar, hətta ən az və diskomfort verməyəni, patologiya kimi qiymətləndirilməli və dölün sağlamlığı üçün təhlükəlidir. Qanaxma ən çox hamiləliyin birinci trimestrində diaqnostika olunur.

Hamiləlik vaxtı qanaxmanın səbəbləri

Erkən dövrlərdə – 15 həftəyə qədər patologiyanın səbəbləri

Bəzən qəhvəyi rəngli yaxmaşəkilli ifrazat hamiləliyin lap əvvəllərində – 2 həftəyə qədər ola bilər. Bəzi qadınlar onu səhvən aybaşı kimi qiymətləndirir. Əslində isə, bu, döl yumurtasının uşaqlıq divarına birləşməsinin nəticəsidir. İmplantasion qanaxma bir qədər gec, hətta 5-ci həftədə də ola bilər. lakin, o, təhlükəli deyil və diskomfort vermir.

Hamiləliyin əvvəllərində cinsi əlaqədən sonra qanaxma ola bilər. Əgər o çox deyilsə, qorxmağına dəyməz. Yox, əgər, müntəzəmdirsə və digər mənfi hisslərlə müşayiət olunarsa, deməli, hamiləliyin pozulma təhlükəsi var.

Hamiləlik zamanı qanaxmanın əsas səbəblərinə baxaq:

1. Açılış. Hamiləliyin 28 həftəsinə qədər özbaşına abort. O, müxtəlif səbəblərdən baş verir. Onların arasında – cinsiyyət orqanlarının patologiyaları, endokrin və infeksion xəstəliklər, dölün genetik patologiyaları, stresslər, həddən artıq fiziki gərginlik və ya alınmış travmalar var. Hamiləliyin 8-ci həftəsində baş verən qanaxmada hamiləliyin pozulma riski çox yüksəkdir.
2. Uşaqlıqdankənar boru hamiləliyi. Boruların keçiriciliyində problem yarandıqda, döl yumurtası uşaqlıq boşluğuna düşə bilməyib, borunun divarına bitişir. Bu zaman, qanaxma hamiləliyin ən çox 6-cı həftəsində, uşaqlıq borusunun artıq genişlənə bilmədiyi zamanı baş verir. Bu, qadının vəziyyəti üçün çox təhlükəlidir və təcili cərrahi əməliyyat tələb edir.
3. Ölmüş hamiləlik. Adətən erkən mərhələlərdə baş verir. Ölmüş hamiləlikdə qanaxma güclü olmur, adətən qarnın aşağısında zəif ağrılarla müşayiət olunur. Bu halda uşaqlıq boşluğunu qaşımaq lazımdır.
4. Beçəxor. Bu patologiyada qanlı ifrazat kiçik qovuqcuqların xaric olması ilə müşayiət olunur. Vakuum-aspirasiya və bəzən hətta uşaqlığın çıxarılması göstərişdir.
5. Uşaqlıq boynu eroziyası, miomalar, poliplər. Bu törəmələr bilavasitə hamiləliklə əlaqədar deyil, amma 3-4 həftəlikdə və sonralar qanaxma verə bilər.
6. Infeksion xəstəliklər. Onlar təkcə qanaxma törətmir, həm də dölün inkişafına zərər yetirə bilər. Buna görə də, bu cür xəstəliklər təcili müalicə tələb edir.
7. Progestronun səviyyəsinin az olması.
8. Uşaqlıq boynu xərçəngi.

Bunlardan başqa, bəzi prosedurlar, məsələn, göbək ciyəsindən qan götürülməsi – kordosentez və ya dölyanı mayenin punksiyası – amniosentez zəif qanaxma verə bilər.

Açılış zamanı uşaqlıq yığılaraq ölmüş dölü xaric etməyə çalışır. Bu zaman əlamətlərdən biri – laxta ilə qan (bəzən hətta döl fraqmentlərilə) ifraz olunmasıdır. Əgər hamiləliyi saxlamaq mümkün olmazsa və açılış baş verərsə, mütləq uşaqlıq boşluğu qaşınmalıdır, çünki, döl yumurtasının hətta ən kiçik qalığı belə infeksion prosesə və digər fəsadlara səbəb ola bilər. Laxtaların olması da ölmüş hamiləlikdən xəbər verə bilər.

• Hamiləliyin 10-cu həftəsində laxtalanma sistemində problem olduqda qanaxma ola bilər.
• 11-ci həftədə hamiləliyin pozulma riski azalır, amma, bu o demək deyil ki, qanlı ifrazat qadını şübhələndirməməlidir. Onlar aktiv cinsi əlaqədən, fiziki travma və ya istilikvurmadan sonra, məsələn, saunaya getdikdə ola bilər.
• Hamiləliyin 13-15-ci həftəsində qadın döldə inkişaf qüsurlarının olmasına görə müayinə olmalıdır. Belə analizlər hamiləliyin ikinci yarısında baş verən fəsadlardan qaçmağa imkan verəcək.

Hamiləliyin ikinci yarısında qanaxma

Əgər hamiləliyin birinci yarısında qanaxma əsasən açılışla əlaqədar olursa, ikinci yarısında çox vaxt cift patologiyaları səbəbindən baş verir.

Cift gəlişi

Cift gəlişi hamilələrin 2-5%-ində rast gəlinir və cift düzgün yerləşmədikdə olur. Tam və hissəvi cift gəlişi ayırd edilir. Birinci halda ağrı sindromu olmadan al rəngli qanaxma olur. Hissəvi gəlişdə vəziyyəti korreksiya etmək üçün, döl qovuğunun açılması göstərişdir.

Bu patologiya qadın üçün təhlükəlidir, çünki, hemorragik şok verə bilər. O həmçinin, erkən doğuşa səbəb ola bilər.

Ciftin vaxtından əvvəl qopması

Ciftin vaxtından əvvəl qopması həmişə qanaxma ilə müşayiət olunur. Gecikmiş toksikoz, çoxdöllü və iri döllü hamiləlik, ürək qüsurları, fiziki travmalar, uşaqlığın inkişaf anomaliyaları ciftin vaxtından əvvəl qopmasına səbəb ola bilər. Qadında qarnın aşağısında güclü ağrılar əmələ gəlir, uşaqlıq tonusu artır. Cift qandövranının pozulması nəticəsində döldə hipoksiya inkişaf edir.

Uşaqlığın cırılması

Al rəngli qan, qarında güclü ağrılar, uşaqlıq divarının həddən artıq dartılıb nazilməsindən və uşaqlığın əzələ qatının cırılmasından xəbər verir. Bu, beçəxorda və əvvəllər keçirilmiş keysəriyyə əməliyyatından sonra baş verə bilər. Bu səbəbdən, həkimlər keysəriyyə əməliyyatından sonra ən azı iki il hamilə qalmamağı məsləhət görürlər.

Döl damarlarından qanaxma

Döl damarlarından qanaxma nadir patologiya olub, hər 1000 doğuşdan birində olur. Səbəbi göbək ciyəsi və ya döl qişaları damarlarının zədələnməsidir.

Hamiləliyin ikinci dövrünün qanaxmaları onunla təhlükəlidir ki, anada hemorragik şok və erkən doğuş verir, uşağın inkişaf patologiyaları ilə doğulmasına səbəb ola bilər.

Ultrasəs müayinəsinin təsiri

Müasir dövrdə ultrasəs diaqnostikası mütləq skrininq metodlarına daxildir. Bəzi qadınlar qorxurlar ki, prosedur uşağa pis təsir edə bilər. Tez-tez eşitmək olar ki, USM-dən sonra qadında qanaxma açılıb.

Bu halda ifrazat çox olmur, iki sutkadan artıq davam etmir və nə anaya, nə də uşağa ziyan vermir.

Hamiləlik zamanı Kleksan qanaxma törədə bilərmi?

Kleksanı trombozların, stenokardiyanın, böyrək çatmamazlığının müalicəsində istifadə edirlər. Onun haqqında fikirlər müxtəlifdir. Həqiqətən, Kleksanın qəbulu açılış riskini artırır, buna görə də onun istifadəsi yalnız həkimin ciddi nəzarəti altında olmalıdır.

Kleksan qanlı ifrazatı artırmaqdan başqa, babasil və yerli allergiya verə bilər. Onu o zaman təyin edirlər ki, gözlənilən effekti mümkün fəsadlarını üstələsin.

Kleksan aşağıdakı hallarda əksgöstərişdir:

• açılış təhlükəsində;
• şəkərli diabetdə;
• yuxarı tənəffüs yollarının bəzi xəstəliklərində;
• vərəmdə.

Qanaxmanın dayandırılması

Hamiləlik zamanı qanaxma olarsa nə etməli? İlk növbədə, qadın sakitləşməli və panikaya düşməməlidir. Belə vəziyyət həmişə dölün ölümü ilə nəticələnmir.

Qanaxma zamanı hamiləiyi saxlamaq olarmı?

Əlbəttə olar, amma bir şərtlə ki, qadın vaxtında həkim nəzarətində dursun və şübhəli hallarda dərhal tibbi yardıma müraciət etsin, hətta ifrazat çox olmazsa və ümumi vəziyyəti pisləşməzsə belə.

Qanaxmanı necə dayandırmağı bilmək üçün, onun səbəbi bəlli olmalıdır. Bundan ötrü qadın müəyyən analiz və müayinələrdən keçməlidir:

• qanın və sidiyin ümumi analizi;
• qanın müəyyən infeksiyalara görə analizi;
• kiçik çanaq orqanlarının USM-i;
• qanda XQ-nin səviyyəsinin təyini;
• vaginal yaxmanın mikrofloraya görə müayinəsi.

Əgər uşaqlıqdankənar hamiləliyə şübhə olarsa, hətta diaqnostik laparoskopiya aparıla bilər.

Hamiləliyin erkən mərhələlərində əsas məsələ – qanaxmanın dayandırılması və açılışın qarşısının alınmasıdır.

Müalicə planına daxildir:

• qansaxlayıcı prparatlar – Disinon;
• uşaqlıq tonusunu azaldan spazmolitik vasitələr – No-şpa;
• hamiləliyi saxlamağa kömək edən progestron preparatları – Düfaston, Utrojestan;
• sedativ preparatlar (valerian siropu);
• vitaminoterapiya – Maqne B6, E vitamini, fol turşusu.

Ölmüş hamiləlikdə mütləq qaşınma aparılmalıdır. Prosedurdan sonra hormonal terapiya və qan sistemini normallaşdıran preparatlar təyin olunur. Əgər qadının qanı rezus-mənfidirsə, gələcəkdə rezus-konfliktin qarşısını almaq məqsədilə ona qaşınmadan sonra antirezus immunoqlobulin yeridilir.

Uşaqlıqdankənar hamiləliyin müalicəsi – yalnız cərrahidir. Cərrahi müdaxilə vaxtı ya döl yumurtası çıxarılır və borunun tamlığı bərpa olunur, ya da, boru döl yumurtası ilə birlikdə çıxarılır.

Uğurla başa çatan müalicədən sonra, əgər hamiləliyi saxlamaq mümkün olmuşsa, qadına tam sakitlik göstərişdir. Bəzən ciddi yataq rejimi məsləhət görülür. Düşük təhlükəsində cinsi əlaqə tam qadağan edilir. Qeyd etmək lazımdır ki, təyin olunmuş əksər dərman preparatlarını uzun müddət qəbul etmək lazımdır, hətta qanaxma olmadıqda belə. Dərmanların dəqiq dozasını və qəbul müddətini həkim təyin edir.

Cift gəlişində müalicə tədbirləri ifrazatın intensivliyindən asılıdır. Əgər qanaxmanın intensivliyi çoxdursa, təcili keysəriyyə əməliyyatı göstərişdir, hətta uşaq tam yetişməsə belə. Sonra qadın qanitirməni bərpa etmək üçün müalicə alır. İfrazat az olduqda, döl qovuğunun açılması ilə kifayətlənirlər. Lakin, əgər bu tədbir kifayət etmirsə və qanaxma dayanmırsa, yenə də keysəriyyə əməliyyatı aparılır.

Ciftin qopması nəticəsində baş verən qanaxmanı diaqnostika etmək çətindir, çünki, bu patologiya zamanı xarici qanaxma ilə yanaşı daxili qanaxma da olur. Hətta 25% halda xarici qanaxma ümumiyyətlə olmur. Qanaxmanı dayandırmaq məqsədilə keysəriyyə əməliyyatı aparır, sonra itirilmiş qanın həcmi bərpa edilir.

Düfastonun tətbiqi

Düfastonu progestron defisitini bərpa etmək üçün təyin edirlər. Bu hormon, hamiləliyin normal keçməsi üçün lazımdır. Hamiləlik qanaxmalarında Düfaston birinci trimestrdə təyin olunur.

Düfastonun dozası pasientdə olan hormonal pozğunluqları, ifrazatın xarakterini və onun ümumi əhvalını nəzərə almaqla təyin olunur. Ən tipik doza – 40 mq-dan bir dəfə və sonra 10 mq-dan sutkada üç dəfəyə qədər artırmaqdır.

Düfastonun qəbulu açılış təhlükəsi tam itənə qədər davam etdirilir. Sonralar doza hamiləliyin normal keçməsi üçün dəyişdirilə bilər.

Bütün dərman vasitələri kimi Düfaston da əlavə təsirlər verə bilər. Bunlara böyrəklərdə iltihabi proses, qəbizlik, babasil aiddir. Bəzi hallarda qaraciyər tərəfdən neqativ təsirlər, məsələn, sarılıq ola bilər. Belə yanaşı təsirlərdə preparatın qəbulu dayandırılır. Onu digər preparatlarla, məsələn, Utrojestanla əvəz etmək olar. Düfaston dölə mənfi təsir göstərmir.

Diqqət! Xalq təbabəti vasitələrilə ev şəraitində özünümüalicə yolverilməzdir! Qansaxlayıcı və digər preparatları yalnız həkim təyin eə bilər!

Profilaktika

Hər bir hamilə qadın öz sağlamlığına ciddi nəzarət etməlidir. Risk qrupuna daxil olan qadınlar daha diqqətli olmalıdır.

Hamiləlik vaxtı qanaxmanın qarşısını almaq üçün, aşağıdakı profilaktik tədbirlər görülməlidir:

1. Fiziki aktivlik və emosional stresi maksimum dərəcədə məhdudlaşdırmalı.
2. Velosiped sürməkdən, ağrılıq qaldırmaqdan, qaçmaqdan, ağır idmanla məşğul olmaqdan uzaq durmalı.
3. Lazım gəldikdə, cinsi əlaqəni azaltmalı və hətta tam kəsməli.
4. Tamponlardan istifadə etməməli və sprinsevasiya aparmamalı, hansı ki, ifrazatı artıra bilər.
5. Lazımi miqdarda maye qəbul etməli (gündə 8-10 stəkandan az olmamaqla).

Vacib profilaktik tədbirlərə abortlara yol verməmək, hamiləlikdən etibarlı qorunmaq, uşaq mayalana qədər ginekoloji xəstəlikləri müalicə etmək, uşağı 35 yaşına qədər doğmaq aiddir.

Xülasə...

Hamiləliyin həm erkən, həm də gec dövrlərində baş vermiş qanaxmalar uğurla müalicə olunur. Həkimin bütün məsləhətlərinə əməl etmək qadına qanaxmanın bütün fəsadlarından qaçmağa və sağlam uşaq doğmağa imkan verir.