Menstruasiya (aybaşı) – hər bir qadın orqanizmi üçün çox vacib prosesdir. Bu barədə məlumatsızlıq, adətən, bizi boş şeylərdən ötrü narahat olmağa və ya ciddi problemlərə fikir verməməyə səbəb olur. Bu məqalədə biz "kritik günlərlə" bağlı bütün suallara cavab verməyə çalışıcağıq.

Menstruasiya nə vaxt başlayır?

Menstruasiya 11-15 yaşında başlayır. Hər bir qızın öz cinsi yetişkənlik dövrü var. Bu irsiyyətlə bağlıdır. Yəni, qızın menstruasiyası anasında, xalasınıda və ya nənəsində başladığı yaşda başlayır. Akselerasiyanın təsirindən menstruasiya bir qədər tez başlaya bilər, hansı ki, kənaraçıxma sayılmır. Əgər menstruasiya 17-18 yaşına qədər başlamazsa, onda bu qızın fiziki inkişafında ciddi pozğunluqların olmasından xəbər verir.

Menstrual tsiklin davam müddəti

Bəzi qadınları menstrual tsiklin requlyar olmamağı narahat edir. Bəzi məsələlərə aydınlıq gətirək. Menstrual tsikl – sonuncu menstruasiyanın birinci günündən növbətinin ilk gününə qədər olan vaxtdır. Qızların yalnız 30%-ində menstruasiya çox tez nizama düşür. Diqərlərinə isə bir il və ya daha çox vaxt lazım gəlir. Lakin bu o demək deyil ki, bir ildən sonra menstruasiya dəqiq 28 gün davam edəcək!

28-günlük tsikl ideal hesab olunur. Özünüz bilirsiniz ki, bizim həyatımızı ideal adlandırmaq çətindir. Sinir gərginliyi, streslər, xəstəliklər, pis ekologiya, heç bir şey bizim sağlamlığımız üçün izsiz keçmir. Sadalanan bütün faktorlar menstruasiyanın ləngiməsinə səbəb ola bilər.

Normada menstrual tsikl 21 gündən çox, 35 gündən az olmalıdır. Bu sərhədlər daxilində tsikllər arasında fərq 10 gündən çox olmamalıdır. Digər hallar normadan kənaraçıxma sayılır. Bu zaman ginekoloqla konsultasiya etmək lazımdır, çünki yumurtalıq funksiyalarının pozulması ola bilər.

Bütün qızlara və qadınlara mən menstruasiya təqvimi aparmağı məsləhət görürəm. Bu təqvim menstrual tsiklin davamlığını, requlyarlığını, aybaşı qanaxmasının davam müddətini qiymətləndirməyə imkan verir. Belə informasiya nəinki sizin üçün, həm də qinekoloq üçün gərəklidir. Bu təqvimə baxmaqla, siz mayalanma üçün uyğun günləri və ya əksinə, "təhlükəsiz" günləri hesablaya bilərsiniz.

Aybaşı qanaxmasının davam müddəti

Eynilə, bütün qadınlar üçün uyğun olan aybaşı qanaxmasının dəqiq davam müddəti yoxdur. 3 gündən 7 günədək norma hesab olunur. İlk iki gün daha çox ifrazat olur, qalan vaxtlar isə, belə demək olarsa qalıqlar xaric olur. Əgər həftə ərzində sizdən "vedrəynən" qan gəlirsə, onda həkimə müraciət etmək lazımdır.

Qeyd edim ki, kontrasepsiya vasitəsi olan uşaqlıqdaxili spiral qanlı və ağrılı menstruasiyaya səbəb ola bilər. Belə hallarda bu norma sayılır. Lakin, spiral qanaxmanın davam müddətinə heç cür təsir eləmir. O, 7 gündən artıq davam etməməlidir.

Oral kontraseptivlərin tətbiqi isə (hamiləlik əleyhinə hormonal vasitələr) əksinə, onu az və qısamüddətli edir. Hansı ki, bu halda da norma sayılır.

İtirilən qanın miqdarı və keyfiyyəti

Menstruasiya zamanı qan itkisi çox olmur. Orqanizm onu çox tez bərpa edir. Orta hesabla qadın gün ərzində 20-50 qr qan itirir, bütün menstruasiya zamanı orta hesabla 250 qramdan çox olmur. Aybaşı qanı adətən al-qırmızı rəngdə, spesifik iyli olur və bir qayda olaraq laxtalanmır.

Əgər aybaşı qanında laxta görsəniz qorxmağa dəyməz. Bu ondan irəli gəlir ki, fermentlər ifrazatın hamısının öhdəsindən gələ bilmir və qanı dəyişilməmiş şəkildə buraxır, o da, uşaqlıq yolunda toplanıb laxtalanır. Həmçinin laxtalar uşaqlıqdaxili spialdan istifadə edən qadınlar üçün xarakterikdir. Bu laxtalar – mayalanmış yumurtahüceyrənin qalıqlarıdır, hansı ki, uşaqlıqda bitişməyə yer tapa bilməməşdir.

Menstruasiyanın əvvəlində və sonunda olan qanlı yaxıntı da normaldır, lakin bu iki gündən çox olmamalıdır. Menstruasiyadan sonra həddən artıq qanlı yaxıntı müxtəlif ginekoloji xəstəliklərin (poliplər, kistalar,endometrioz və s.) əlaməti ola bilər. Belə halda mütləq ginekoloqa müraciət etmək lazımdır.

Ağrılı menstruasiya

Vacib məsələlərdən biri də budur. Menstruasiya ağrılı olmalıdırmı? Bu təbii proses müxtəlif əlamətlərlə müşayiət olunur. Menstruasiya dövründə baş verən hormonal dəyişikliklər qadının bütün orqanizminə təsir edir. Buna görə döşlər böyüyür, ağırlaşır, gərgin olur. Bəzi qadınlar yorğunluq, zəiflik hiss edir, digərlərində nəbz və tənəffüs tezləşir, onları titrətmə tutur, üçüncülərin ayaqları ağırlaşır, dördüncülərdə bel ağrıları və ya qarnın aşağısında göynəmə olur...

Bütün bunlar predmenstrual sindromun əlamətləridir, hansı ki, hamıda ola bilər. Fizioloji nöqteyi nəzərdən onlara ciddi fikir vermək lazım deyil. Lakin, əgər bu simptomlar əmək qabiliyyətinin itirilməsinə səbəb olursa, onda ginekoloqa müraciət etmək lazımdır.

Menstruasiya vaxtı intim həyat

Mənim pasientlərim tez-tez belə sual verirlər: aybaşı vaxtı cinsi həyat yaşamaq olarmı? Onlar düşünürlər ki, əgər onların cinsi partnyorları estetik cəhətdən narahat olmursa, bu günlərdə sekslə məşğul oımaq olar. Həmçinin belə fikir var ki, bu günlər hamilə qalmaq olmaz. Lakin bu düz fikir deyil. Birincisi, aybaşı vaxtı uşaqlıq boynu açıq olur. Deməli, əgər cinsi akt prezervativsiz olarsa, uşaqlığa infeksiya düşməsi təhlükəsi yaranar. İkincisi, sağlam qadın menstrual tsiklin istənilən günü mayalana bilər! Mənim təcrübəmə inanın və belə risk etməyin! Əgər siz menstruasiya vaxtı cinsi əlaqədə olmaq istəyirsinizsə, mütləq gigiyenaya əməl edin və prezervativdən istifadə edin.