FOTO: Hamiləlik zamanı diş ağrısı

Hamiləlik zamanı qadının orqanizmi dəyişir – hormonal fon, metabolik proseslər yenilənir. Bu, ağıl dişinin qəflətən çıxamasına səbəb ola bilər. Hamiləlik dövründə mikroelement və vitaminlər qanla cift vasitəsilə dölə ötürülür. Bu, qadın orqanizmində hipovitaminoz və mineral çatmamazlığına səbəb olur. Nəticədə dişlərin emal qatı zədələnir, diş tacları kövrəkləşib dağılır. Bunun qarşısını almaq üçün, hələ hamiləliyə hazırlıq dövründə diş həkiminə getmək lazımdır. Baxış zamanı stomatoloq doğuşa qədər müalicə və ya çıxarılmağa ehtiyacı olan bütün problemli dişləri təyin edir.

Hamiləlik dövründə dişlərin müalicə xüsusiyyətləri

Hamiləlik dövründə bütün dərman vasitələri dölə ziyan vura bilər: inkişaf qüsurları, orqanların çatmamazlığı, inkişafdan qalma və s. ola bilər.

Bu dövrdə sistem təsirli ağrıkəsicilərin tətbiqi qadağandır. Eyni zamanda, əgər, qadında güclü ağrıya səbəb ola biləcək tibbi manipulyasiyalar aparılarsa – düşük baş verə bilər.

Hamilənin dişini müalicə etmək mütləqdirmi?

Bəzi hallarda dişləri müalicə etmək mütləqdir, əks təqdirdə ana və uşağın həyatı üçün risk yarana bilər. Belə vəziyyətlərə aşağıdakılar aiddir:

• diş ətinin iltihabi xəstəlikləri – kəskin və ya xroniki parodontit, kistlərin yaranması;
• diş tacının xəstəlikləri – kariyes, travma;
• periodontit – diş ətrafındakı toxumanın iltihabı;
• dişin daxili toxumasının iltihabı – pulpit.

Bu xəstəliklərin hamiləlik zamanı müalicəsinin öz xüsusiyyətləri var. Hamiləlik vaxtı dişlərin plomblaşdırılması üçün bütün materiallar istifadə edilə bilər, çünki, onlar qana keçmir. Materialların bərkiməsi üçün xüsusi lampa istifadə olunur, o, təhlükəsizdir və yerli təsir göstərir.

Anesteziya tətbiq etmək olarmı?

Yerli təsirli preparatlardan kiçik dozada istifadə eləmək olar, çünki güclü ağrı özü-özlüyündə düşüklə nəticələnə bilər. Bu zaman pasient həkimi öz hamiləliyi haqqında xəbərdar etməlidir ki, o, ağrısızlaşdırma üçün ən az əlavə təsiri olan dərman seçsin.

Nəyə icazə verilmir?

Hamiləlik dövründə aşağıdakı vasitə və manipulyasiyalar qadağandır:

• ümumi narkoz;
• ağartma proseduru;
• dişə arsen (rusca mışyak) qoymaq (daha təhlükəsiz olan digər vasitələrlə əvəz edilir).

Diqqət! Hamiləlik vaxtı stomatoloji prosedurlar çox nadir hallarda aparılmalıdır. Müalicə yalnız mütləq göstərişlər əsasında aparıla bilər. Əgər onlar yoxdursa, bütün manipulyasiyalar doğuşdan sonrakı dövrə keçirilir.

Göstərişlər

Hamiləlik zamanı aparılacaq tibbi manipulyasiyalara göstərişlərə aiddir:

1. Səbəbi bəlli olmayan kəskin və dözülməz ağrı. Həkim rentgen müayinəsi məsləhət görəcək. Ola bilsin diş boşluğunda bakterial infeksita inkişaf edir və ya əvvəlki prosedur zamanı yarada yad cisim qalıb.
2. Karioz infeksiya nəticəsində inkişaf edən pulpit. Onu xaricdən görmək olmur. İrin diş boşluqda toplanıb kökə keçə bilər.
3. Diş tacının travması. Bu zəif çat və ya dişin sınması ola bilər. Əgər sinirlər zədələnmişsə və bu çox güclü ağrı verirsə, dərhal tədbir görmək lazımdır.
4. Diş ətinin qanaması. Səbəbləri kəskin paradontit, yumşaq toxumaların travması, partlamış kistalar, iti kənarları olan yad cismin diş ətinin altına düşməsidir.
5. İrinləmə verən infeksion proses. Çox vaxt irin diş boşluğunda yerləşir. İrin həddən artıq çox olduqda, fistul əmələ gətirərək diş ətindən xaricə çıxır. Bütün infeksion proseslər — ana və dölün həyatı üçün təhlükədir, beləki, bakteriyalar qana düşüb, sepsis törədə bilər. Əgər həkim antibiotiklərlə onu müalicə etmək üçün təcili tədbirlər görməzsə, ana və döl ölə bilər.
6. Ağıl dişlərinin qəflətən inkişafa başlaması, onların fəsadlarla çıxması. Bu zaman, qonşu dişlərin zədələnməsi və boşluğunda infeksion prosesin inkişaf etməsi mümkündür. Çox vaxt onun yaxınlığındakı diş əti şişir. İnfeksion prosesdən qorunmaq üçün, yerli anesteziya altında onun kəsilməsinə icazə verilir.

Hamiləliyin müddətindən asılı olaraq dişlərin müalicəsi

Birinci trimestr – döl orqanlarının və ciftin formalaşdığı dövrdür. Döl, inkişafının başlanğıc mərhələsindədir, plasentar baryer hələ tam formalaşmayıb. Buna görə də, istənilən dərman vasitəsi döldə anomaliya, düşük və ya ölü hamiləlik törədə bilər.

Ağız boşluğunun iltihabi xəstəliklərində yerli vasitələr tətbiq edilməlidir. Miramistinin antiseptik təsiri var, onunla selikli qişanı yuyurlar. Stomatoloji gellər (Xolisal və d.) müxtəlif təbiətli stomatitlərdə tətbiq olunur. Göbələk mənşəli xəstəliklərin müalicəsində yerli Kandid damcılarından istifadə edilir. Əgər karies, pulpit, kəskin ağrı yaranarsa – həkim uşağı zədələməmək üçün böyük müddətə qədər gözləməyi məsləhət biləcək. 1-ci trimestrdə tibbi manipulyasiyalar yalnız ananın həyatı üçün təhlükə olduqda aparılır.

İkinci trimestr – prosedurların aparılması üçün optimal dövrdür. Qadının orqanizminə üçüncü trimestrdəki kimi yük düşmür, cift artıq formalaşıb. Hamilə uzanmış vəziyyətdə uzun müddət qala bilər. 2-ci trimestrdə dişlərin və ağız boşluğunun xəstəlikləri yerli anestetiklər tətbiq etməklə müalicə edilir.

Üçüncü trimestr– dişlərin müalicəsində yalnız təcili tədbirlərə icazə verilir. Doğuş artıq yaxınlaşır və həkim onu gözləməyi məsləhət görür. Yuxarı həftələrdə böyümüş döl ananın orqanlarını sıxaraq, onun damarlarını əyir, qaraciyər və böyrəklərin qan təchizatını pozur. Stomatoloji kresloda uzun müddət uzanıqlı vəziyyətdə qalmaq bu təzyiqi kritik həddə çatdıra bilər. Bütün bunlar nisbi əksgöstərişdir.

Diş xəstəliklərinin diaqnostikası

Diş toxuması quruluşuna görə bərkdir, ona görə də onu vizualizasiya etmək üçün yalnız rentgen aparatı istifadə edilir. Hamiləlik vaxtı dişlərin rentgen müayinəsinə icazə verilir. Lakin, müayinə zamanı qurğuşundan hazırlanmış qoruyucular istifadə edilir ki, ananın orqanları və döl şüalanmaya məruz qalmasın. Hamiləlik vaxtı radiovizioqraf adlı aparat istifadə edilir. Onun şüalanması aşağıdır.

Əgər həkim infeksiyadan şübhələnərsə, bakterial əkilmə aparılır. Müayinə ana üçün təhlükəsizdir. Stomatoloq pambıq tamponla ifrazatdan yaxma götürüb, laboratoriyaya göndərir. Ağız boşluğunda patogen mikrobların olması araşdırılır. Müayinə stomatit, parodontit və pulpitdə göstərişdir.

Ağrıkəsicilərin seçimi

Anesteziya kimi elə preparatlar seçilir ki, plasentar baryerdən keçməsin, damarları çox daraltmasın və ya genəltməsin. Təzyiqin qəfil dəyişmələrində qadın huşunu itirə bilər.

Ağrısızlaşdırma üçün ən çox lidokain əsaslı dərman preparatları (Ultrakain, Alfakain) istifadə edilir. Dərman yeridilməzdən qabaq həkim həssaslığa görə sınaq qoyur ki, pasientdə anafilaktik şokun olmayacağına əmin olsun. Bundan ötrü, dirsəkdən aşağı preparatın kiçik dozası dərialtı yeridilir və nəticə yarım saatdan sonra yoxlanılır.

Dişin çıxarılması

Dişləri o vaxt çıxarırlar ki, ya onun tacı dağılıb, ya da, düz böyümədiyi üçün ətrafdakı toxumalara zərər verir. Adətən ağıl dişlərini çıxarırlar, çünki onlar çıxanda çənə artıq inkişaf etmiş olur və buna görə də, onların böyüməsi çoxlu fəsadlar törədir. Proseduru yerli keyitmə altında aparırlar. Əməliyyatın çətinliyi, onun səbəbindən asılıdır. Əgər ağıl dişinin çoxlu kökü olarsa (onların çıxarılması üçün diş ətini kəsmək lazım gələ bilər), proseduru doğuşdan sonraya saxlayırlar, çünki, onların hamısının çıxarılması üçün narkoz tələb oluna bilər, hansı ki, plasentar baryerdən keçib, dölə mənfi təsir edir.

Ağıl dişinin çıxarılması proseduru infeksiyalaşma ilə təhlükəlidir. Ona görə də, irinli xəstəliklərdə antibakterial və antiseptik vasitələr istifadə etmək lazımdır. Onların yerli tətbiqinə icazə verilir. Həkim imkan verməməlidir ki, bakterial ocaq və ya zədələnmiş toxumaların qalığı yarada qalsın.

İmplantasiya, protezləşdirmə, qapaq qoyulması

Dişin çox dağılması tac qapağı qoymağa və ya protezləşdirməyə göstərişdir. Bu manipulyasiyaları aparmağa icazə var. Onlar qadın və dölün həyatı üçün qətiyyən təhlükəli deyil. Anesteziya yalnız pulpit çıxarıldıqda tələb olunur.

Tac qoymazdan öncə, dişin səthi qatlarını yonurlar, hansı ki, zəif narahatlıq verə bilər. Dişlərin protezləşdirilməsi üçün həkim əvvəlcə iz çıxarır, heç bir əlavə prosedurlar lazım gəlmir.

Hamiləlik vaxtı dişlərin implantasiyası aparılmır. Bu təhlükəli manipulyasiya damarlarda tromboz, şok və erkən düşük verə bilər. Ondan sonra iltihabı azaldan preparatlar təyin olunmalıdır. Onların tərkibində isə, hormonal vasitələr olur ki, hamiləlik vaxtı istifadəsi qəti qadağandır. Çox vaxt ağrıkəsicilərə də ehtiyac yaranır və bu da hamiləlikdə əksgöstərişdir.

Xülasə

Ağız boşluğunda kəskin ağrı yaranan kimi, təcili stomatoloqa getmək lazımdır. O, dişləri necə müalicə etməyi, bu zaman hansı preparatlardan istifadə ediləcəyini, ev şəraitində pasientin nə etməli olduğunu ətraflı izah edəcək.

Özbaşına müalicə ilə məşğul olmaq olmaz, bu ana və dölün həyatı üçün çox böyük riskdir. Müalicədən sonra pasientlərdə yumşaq toxumaların zədələnməsi səbəbindən bir müddət ağrı ola bilər. Buna görə də, stomatoloq ağrını necə götürməyi hamiləyə başa salır. Əgər ağrı üç gündən çox qalarsa, təcili həkimə müraciət etmək lazımdır.