FOTO: Uşaqlığın geriyə əyilməsi: səbəbləri, əlamətləri, fəsadları və müalicəsi

Uşaqlığın əsas funksiyası – dölü yetişdirməkdir. Hamiləliyin sonuna yaxın uşağın çəkisi 5 kq-a qədər artır və plasenta, dölyanı maye, döl qişaları ilə birlikdə qarın boşluğunda böyük həcm tutur. Buna görə də, uşaqlıq anatomik olaraq elə yerləşmişdir ki, lazım gəldikdə ölçüsünü bir neçə dəfə artıra bilsin.

Uşaqlığın dibi (girdə üst səthi) normada qarnın ön divarına doğru yönəlmişdir, çünki, onun dərisi elastikdir və həddən artıq genəlməyə dözə bilir. Orqanın bu cür formasına anteflexio deyilir ki, bu da latın dilində "önə əyilmə" deməkdir. Uşaqlıq boynu ilə cismi arasında bucaq əmələ gəlir, hansı ki, zirvəsi arxaya – omaya doğru yönəlib.

Uşaqlığın retrofleksiyası – orqanın düzgün olmayan vəziyyəti olub, dibinin əyilərək yuxarı və ya arxaya yönəlməsinə deyilir. Uşaqlıq boynu və cismi arasındakı bucaq tam hamarlaşır və ya onurğaya doğru açılır. Bu vəziyyəti patologiyaya aid etmək olarmı və nə ilə təhlükəlidir?

Uşaqlığın anatomiyası barədə "Qadın cinsiyyət sisteminin anatomiyası" adlı materialda ətraflı tanış ola bilərsiniz.

Uşaqlığın əyilmə səbəbləri

Uşaqlığın retrofleksiyasının nə olduğunu başa düşmək üçün, orqanın kiçik çanaqda vəziyyətinə baxmaq lazımdır. Əgər ona öndən baxılarsa, qasıq bitişməsi və sidik kisəsinin arxasında yerləşir, yandan baxdıqda isə – sidik kisəsilə düz bağırsağın arasında mərkəzi mövqe tutur. Kiçik çanaqda uşaqlığı elastik bağlar saxlayır. Onlar birləşdirici toxumadan təşkil olunub və bir ucu uşaqlığa, digəri isə – çanağın divarlarına bağlanıb. Əlavə olaraq, uşaqlığı qarın əzələləri və piy toxumasının əmələ gətirdiyi yüksək qarındaxili təzyiq fiksasiya edir. Müvafiq olaraq, orqanın yerdəyişməsi aşağıdakı hallarda ola bilər:

• bağların gərilməsi və uzanması – həm anadangəlmə ola bilər, həm də, birləşdirici toxumanın zəifliyi səbəbindən və çoxsaylı hamiləliklə əlaqədar sonradan yarana bilər;
• bədən çəkisinin qəflətən azalması – uşaqlıq ətrafında piy toxumasının azalmasına və onun hərkətliliyinin artmasına gətirir;
• kiçik çanaq boşluğunda həcmli törəmə – böyük ölçülü miomatoz düyün bəzi hallarda uşaqlıq cismini geriyə əyir;
• qarın presi əzələlərinin zəifliyi – azhərəkətli həyat tərzi, keysəriyyə və digər əməliyyatlardan sonra, ağır infeksion və somatik xəstəliklər nəticəsində yaranır. Qarındaxili təzyiqin azalmasına, daxili orqanlara sıxıcı effektin itməsinə gətirir;
• kiçik çanaq orqanlarının iltihabi xəstəlikləri – patoloji proses orqandan ətraf toxumalara keçərək, onlarda dəyişikliklər törədir. Nəticədə uşaqlıq bağırsaq ilgəklərilə birləşərək geriyə əyilə bilər. Belə nəticələrə kəskin və xroniki endometrit, endometrioz, ooforit, salpinqooforit, qarın boşluğunda əməliyyat, peritonit gətirə bilər.

İlk dörd səbəb uşaqlığın vəziyyətinin müvəqqəti pozulmasına gətirir, beləki, onun geriyə əyilməsi fiksasiyanın itirilməsilə əlaqədardır. Bitişmə prosesi retrofleksiyanın daimi formasına gətirir və yalnız cərrahi yolla müalicə olunur.

Uşaqlığın geriyə əyilmə əlamətləri

Uşaqlığın vəziyyətinin müvəqqəti dəyişməsini qadın hiss etmir, çünki, normada da orqanlar tez-tez bir-birinə nisbətən yerlərini dəyişir. Bağ aparatının zəifliyi fonunda fiziki gərginlik, qəfləti çevrilmələr, sidik kisəsi və düz bağırsağın dolu olması ilə əlaqədar uşaqlıq geriyə əyilə bilir. Bu cür dəyişikliklər ginekoloji müayinə və ya USM-də təyin olunur.

Uşaqlıq və artımlarındakı iltihabla əlaqədar yaranan bitişmələr, bağırsağı sıxaraq həzm prosesini poza bilər. Bu halda, qadında qeyri-müəyyən lokalizasiyalı ağrılar, köp, qəbizlik və ya ishal müşahidə olunur. Xoşagəlməz hisslər bədən qəflətən vəziyyətini dəyişdikdə, çevrildikdə, fiziki məşqlər zamanı yarana bilər. Bundan başqa, qadını bitişmələrə səbəb olan əsas iltihabi xəstəliyin əlamətləri narahat edə bilər:

• cinsiyyət yollarından selikli ifrazat;
• menstrual tsiklin pozulması;
• aybaşı qanaxmasının çox və ya az olması;
• cinsi əlaqənin ağrılı olması.

Uşaqlığın retrofleksiyası üçün xarakter olan simptomlar yoxdur, buna görə də, onu yalnız ginekoloji müayinə və ya USM zamanı təyin etmək olar.

Hamiləliyə təsiri

Uşaqlığın retrofleksiya vəziyyətində hamilə qalmaq məsələsi, sonsuzluğun digər səbəbləri aşkar olunmadıqda, ortaya çıxır. Normada eyakulyasiyadan sonra spermatozoidlər uşaqlıq yolunun arxa tağında toplanır. Bura uşaqlıq boynunun arxasında yerləşir və dərin cibdir. Servikal kanal bu cibə açılaraq, kişi cinsi hüceyrələrin uşaqlığa keçməsini və mayalanmada iştirakını asanlaşdırır.

Retrofleksiya uşaqlıq boynunun yerini dəyişməsinə səbəb olur, hansı ki, ya vertikal yuxarıdan aşağı baxır, ya da, uşaqlıq yolunun ön divarına tərəf yönəlir. Spermatozoidlər uşaqlığa az miqdarda daxil olur və onların sayı mayalanma üçün kifayət etməyə bilər. Özü də, problem o ailə cütlüklərində daha çox üzə çıxır ki, kişilərin eyakulyatında cinsi hüceyrələrin miqdarı bir qədər azalmış olsun.

Bu halda, cinsi aktdan sonra 15-20 dəqiqə müddətində qadının çanağının qaldırılaraq qarnıüstə uzanmış pozası mayalanmanı asanlaşdıra bilər. Bu üsulla spermanın çox hissəi uşaqlıq boynunun xarici dəliyi nahiyəsində toplanır və spermatozoidlərin uşaqlıq boşluğuna kifayət qədər daxil olma şansı artır. Bundan başqa, yanaşı gedən iltihabi xəstəlikləri müalicə etmək lazımdır – onlar embrionun uşaqlıq divarına daxil olmasına və inkişafına mane olur.

Retrofleksiya fonunda hamiləlik – tez-tez rast gəlinir. Əgər mayalanma uğurla nəticələnmişsə, dölün böyüməsi əyriliyi tədricən korreksiya edir. Onurğa və kiçik çanağın sümük strukturları orqanın böyüməsinə mane olur, bu səbəbdən, elastik bağlar ona öz vəziyyətini dəyişməyə imkan verir. Problem uşaqlığın bağırsaq ilgəklərilə sıx bitişməsi zamanı yaşanır: erkən dövrlərdə hamiləlik qarnın aşağısında ağrılara və ya düşüyə səbəb olur.

Uşaqlığın əyriliyinin müalicəsi

Retrofleksiyanın müalicə olunmasına həkim-ginekoloq anamnez yığdıqdan, şikayətləri öyrəndikdən, baxış və müayinələrdən sonra qərar verir. Adətən bu cür patologiya qəbulda təsadüfən aşkar edilir və həkim onu əli ilə normal vəziyyətə qaytarmağa çalışır. Yerdəyişmə çox olmazsa, bağ aparatı hərəkətli olarsa, bitişmələr olmazsa – manipulyasiya uğurla aparılır, amma, uşaqlığın yenidən retrofleksiya vəziyyətinə qayıtma ehtimalı yüksəkdir. Qadına fiziki yükü artırmaq və yaxşı qidalanmaya aid məsləhətlər verilir ki, qarındaxili təzyiq və piy toxuması orqanı yerində saxlasın.

Kiçik çanaqda uşaqlığı retrofleksiya vəziyyətində fiksasiya edən bitişmələr olduqda, əllə düzəltmə mümkün olmur və güclü ağrı verir. Bu halda müalicə kiçik çanaqda iltihabi prosesi və bitişmələri ləğv etməyə yönəldilir. Əvvəlcə qadın cinsi infeksiyalara görə – xlamidioz, trixomoniaz, qonoreya, mikoplazmoz, ureaplazmoz müayinə olunur, çünki, onlar patologiyanın səbəbi ola bilər. Törədici aşkar edildikdə, ginekoloq müalicə təyin edir:

• antibakterial terapiya kursu (Azitromisin, Ofloksasin, Metronidazol);
• yerli probiotiklər – vaginal mikrofloranı normallaşdıran laktobakteriya tərkibli şamlar (Ацилакт);
• yerli antiseptiklər – xlorheksidinin suda məhlulu ilə sprinsevasiya, çobanyastığı, zəif kalium permanqanat (marqans) məhlulu olan vannada oturmaq.

Əgər bitişmələrin səbəbi endometriozdursa, qadına aşağıdakılar göstərişdir:

• estrogen və progestron preparatları (Janin, Yarina, Düfaston) və onların antaqonistlərilə (Danazol) əvəzedici hormonal terapiya;
• qeyri-steroid iltihabəleyhinə vasitələr (İndometasin, Nimesil).

Bitişmə prosesini venadaxili və elektroforez üsulu ilə ferment preparatları (Lidaza, Hialuronidaza, Ronidaza) təyin etməklə müalicə edirlər. Onlar iltihabın başlanğıc mərhələlərində daha effektivdir, gecikmiş mərhələlərdə bitişmələrdən yalnız cərrahi üsulla yaxa qurtarmaq olar. Bu cür əməliyyatlara aşağıdakı göstəriş – xroniki çanaq ağrıları, sonsuzluq və adəti düşüklərdir.

Xülasə...

Uşaqlığın retrofleksiyası – sərbəst xəstəlik deyil, orqanizmdə gedən digər patoloji proseslərin nəticəsidir. Əgər əzələlərin zəifliyi, arıqlama, kiçik çanaq orqanlarının iltihabi xəstəlikləri müalicə olunmayıb qalarsa, orqanın normal vəziyyətini bərpa etmək əhəmiyyətsizdir. Əsas səbəbi tapıb onu ləğv etmək lazımdır, beləki, retrofleksiya təkcə reproduktiv funksiyanı pozmur, həm də, sonralar daxili cinsiyyət orqanlarının sallanmasına səbəb olur.